بررسی نظریه سود نیوکلاسیکی و مقایسه آن با دیدگاه اسلامی

این مقاله با ارزیابی نظریه سود نیوکلاسیکی و بررسی دیدگاه اسلامی، مولفه های لازم برای ساخت یک نظریه اسلامی سود را مورد توجه قرار می دهد. ابتدا دیدگاه نیوکلاسیک ها در خصوص مفهوم، منشا و مالکیت سود بررسی و بر تفاوت میان ریسک و نااطمینانی تاکید می گردد. نشان داده می شود که نیوکلاسیک ها در باره تعلق سود به سرمایه (عامل سوم) یا تعلق آن به عامل چهارم (کارآفرین) با یکدیگر اختلاف دارند. افزون بر این در خصوص رابطه میان استحقاق دریافت سود و پذیرش مخاطره نیز توافق وجود ندارد. هنگامی که این مکتب در چارچوب تعادل عمومی ارایه می شود در عمل سود را از نظام سرمایه داری حذف می کند. با توجه به اینکه در مورد منشا سود، تعلق آن و در نتیجه نوع تقسیم آن، اتفاق نیست، نتیجه کلی این است که در مکتب نیوکلاسیکی یک نظریه منسجم برای سود وجود ندارد. سپس با بررسی دیدگاه های اسلامی، به نکات و مولفه های لازم برای نظریه پردازی در خصوص سود اشاره می شود. نتیجه این است که در یک اقتصاد اسلامی لازم نیست سود فقط متعلق به یک عامل تولید مانند سرمایه یا کارآفرین باشد؛ بلکه کار و سایر نهاده ها نیز می توانند در سود شریک شوند. به علاوه، این اصل که پذیرش خطرات ناشی از نااطمینانی توسط عوامل تولید، منشا استحقاق سود برای آنهاست، منافاتی با نگرش اسلامی ندارد. در پایان به چالش های پیش روی دیدگاه اسلامی اشاره و بر لزوم توسعه بحث برای تدوین یک نظریه اسلامی سود تاکید می شود

Keywords:

نظریه سود , ریسک , نااطمینانی , منشا سود , اقتصاد نیوکلاسیکی , اقتصاد اسلامی