علیرضا جلیلی مرند - دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه تبریز
محمدعلی متفکرآزاد - استادعلوم اقتصادی دانشگاه تبریز
فیروز فلاحی - دانشیارعلوم اقتصادی دانشگاه تبریز

در این مقاله دیدگاه چهار نظریه پرداز معاصر درباره عدالت اجتماعی با تاکید بر چیستی عدالت بررسی شده است. هایک به نمایندگی از آزادی گرایان، رالز به عنوان تاثیرگذارترین فیلسوف سیاسی معاصر غرب و شهید مطهری و شهید صدر به عنوان نظریه پردازان اسلامی انتخاب شده اند. هایک تنها به عدالت فردی معتقد است و مفهومی به نام عدالت اجتماعی را باور ندارد، از دیدگاه او عدالت عبارت است: قواعد رفتاری در حوزه فردی. نقطه کانونی در اندیشه های هایک مفهومی به نام نظم خودجوش است و به باور او بیشتر پدیده های اجتماعی از چنین نظمی پیروی می کنندهدف اصلی رالز ارایه اصول بی طرفانه برای عدالت است تاتضاد میان آزادی و عدالت درجوامع لیبرال دموکرات به کمترین برسد ازدیدگاه او عدالت توافق آزاد افراد دروضع نخستین است راهنمای اصلی رالز دراستخراج اصول عدالت اصل بیشترین حداقل و نااگاهی افراد ازموقعیت اجتماعی اینده است شهیدمطهری عدالت راهنمان رعایت حقوقی می داند اوهم حقوق طبیعی فطری فرد را به رسمیت می شناد و هم برای اجتماع حقوقی قایل است ازدیدگاه ایشان تنها راه مشروعیت و اعتبار حقوق طبیعی این است که هدفداری نظم عالم پذیرفته شود ازدیدگاه صدرباوجود آنکه عدالت یکی ازاصول سه گانه ساختمان عمومی اقتصاداسلامی است ولی جایگاه عدالت فراتر ازیک اصل بوده سنگ زیربنای مکتب اقتصاداسلامی است افزون براین اسلام با وضع دواصل یعنی همکاری های عمومی اصل تکافل عام و توازن اجتماعی حساسیت خود نسبت به ارایش نهایی امکانات درجامعه رانشان داده است

عدالت اجتماعی،نظم خودجوش،اصل بیشترین حداقل،حقوق فطری،توازن اجتماعی