قاسمعلی عمرانی - گروه مهندسی بهداشت محیط- دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
جعفر چپریان - شرکت خدماتی کیش وابسته به سازمان منطقه آزاد کیش
مصطفی ابراهیمی - شرکت بازرگانی کیش وابسته به سازمان منطقه آزاد کیش

حفظ محیط زیست و کنترل آلودگی آن یک وظیفه عمومی است. مواظبت از آب، خاک، هوا و از آن جمله مواد زاید جامد ارکان اصلی این وظیفه را تشکیل می دهد که بگفته سازمان بهداشت جهانی(WHO) عدم توجه به آن 32 مشکل زیست محیطی را در منطقه مورد نظر بوجود آورده و انتشار مگس و حشرات موذی را تا حدود 85 درصد افزایش می دهد. خوشبختانه در جزیره کیش پرداختن به این مهم از سال 1374 عملاً مورد توجه واقع گردید. بدین ترتیب طبق یک برنامه از پیش تعیین شده در طرح جدید مدیریت مواد زاید جامد شناخت مواد، جمع آوری مکانیزه، بازیافت از مبداء دفن بهداشتی تولید کمپوست و بیوگاز از زباله های شهری همگام با آموزش عمومی و توسعه فرهنگی بمرحله اجرا گذارده شد. بوجود آمدن روزانه حدود 21000 کیلوگرم زباله با نرخ تولید سرانه 1200 گرم در روز با 64 درصد مواد قابل کمپوست، 33درصد زباله خشک که همان کاغذ، پلاستیک ، شیشه و ... است از یک سو و سرعت رشد تولید زباله روزانه که بطور متوسط هر ساله حدود دو تن بر مقدار آن اضافه می شود از سوی دیگر ضرورت توجه خاص در این زمینه را بوجود می آورد. مضافاً اینکه بغیر از زباله های شهری روزانه 3/5 تن کارتن تجاری در جزیره کیش بوجود می آید که از نظر بهره وری حائز اهمیت بوده و بخوبی در صنایع تبدیلی قابل بازیافت خواهد بود. طبق یک بررسی طی 20 سال آینده صرفنظر از زباله های صنعتی و مواد ویژه روزانه حداقل 200 تن زباله خانگی در جزیره کیش تولید خواهد شد. که علی الاصول با توجه به گنجایش فعلی جزیره محل کافی برای دفن آن وجود نخواهد داشت. لکن تنها وجود 2602 کیلوگرم پلاستیک و 1366 کیلوگرم شیشه در روز با توجه به شرایط بسیار مناسبی که برای استفاده مجدد از این مواد در جزیره وجود دارد راه کارهای ویژه ای را بمنزله سرمایه گذاری در عملیات بازیافت بخود اختصاص می دهد که صرفنظر از منافع اقتصادی در جهت ذخیره محل و کاهش هزینه های دفن زباله نیز بسیار مثمر ثمر واقع خواهد شد. در زمینه سیستم های جمع آوری و حمل و نقل مواد زائد استفاده از روش S.C.S همگام با حذف 110 ایستگاه موقت تلنبار زباله و استقرار 323 عدد کانتینر متناسب با سیستم کامیونهای اتوماتیک بالابر و تشبث به عملیات بازیافت از مبداء تا حدود تهیه بیوکمپوست و تولید انرژی بیوگاز از جمله برنامه هایی است که هم اکنون در سراسر جزیره کیش باجرا گذارده شده و نتایج اصلی آن باختصار در مقاله حاضر مد نظر قرار خواهد گرفت. قابل ذکر است نتایج تفصیلی این طرح که بعلت محدودیت زمان امکان توضیح آن در این مقوله وجود ندارد بصورت ارائه طرح جامع زباله کیش در دست اقدام است که در اختتام جهت استفاده کارشناسی در آرشیو ویژه سازمان منطقه آزاد کیش نگهداری خواهد شد.

مواد زاید جامد- جزیره کیش- کمپوست