نعمت اله اسمی - بهداری نیروی مقاومت بسیج
فروغ واعظی - گروه مهندسی بهداشت محیط - دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
مجید قنادی - شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور

صنایع فلزات اساسی با مصرف سالانه 59/1 میلیون مترمکعب آب از منابع سطحی و زیرزمینی و تولید 48/8 میلیون متر مکعب فاضلاب در سال، در رده هفتم صنایع کشور جای گرفته اند. فاضلاب صنایع آبکاری که عمدتاً از عملیات شست و شو و ریخت و پاشهای احتمالی وان ها ناشی می شود، حاوی 0/1 تا 1000 ملی گرم در لیتر فلزات سنگین و به ویژه کروم است. تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری به روش تبادل یون، ضمن برخورداری از کارایی بالا در حذف آلاینده ها، تولید پسابی با کیفیت مطلوب و عدم تولید لجن، قابلیت بازیابی کروم و استفاده مجدد از کرومات موجود در فاضلاب این صنایع را نیز داراست. در این بررسی تعداد ده نمونه از فاضلاب واحد آبکاری کارخانه کمک فنر سازی ایندامین که مقادیر کروم شش ظرفیتی؛TSS، COD، TDS آن به ترتیب بین 450 – 250 ، 180 – 45 ، 9640-650 و 13780 – 8960 میلی گرم در لیتر و pH آن بین 3/8 تا 5/2 متغیر بود، برداشت گردید. به منظور حذف آلاینده های آلی و پیشگیری از تاثیر سوء آنها بر رزین های آنیونی و کاتیونی ، از گرانول کربن بعال استفاده شد. یون کرومات حذف شده در رزین آنیونی و کاتیونی ، از گرانول کربن فعال استفاده شد. یون کرومات حذف شده در رزین آنیونی با محلول سود 5درصد بازیابی شده و با عبود آن از رزین کاتیونی، به صورت اسید کرومیک تلخیص گردید. بر پایه نتایج بدست آمده، از مجموع 6/25 گرم کروم اعمال شده به ستونهای رزین کاتیونی و آنیونی، 6/24 گرم آن با غلظت 1635 تا 2080 میلی گرم در لیتر بازیافت شده و در نهایت با توجه به کارایی 99/8 درصدی این سیستم در بازیابی کروم، همراه با بهره برداری نسبتاً ساده از آن می توان گفت که از میان هفت روش توصیه شده برای تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری، فرآیند تبادل یون یکی از مناسب ترین گزینه ها در تصفیه فاضلاب این صنایع در کشور به شمار می رود.

صنایع آبکاری- کروم- بازیافت- تبادل یون- کارخانه کمک فنر سازی ایندامین