بررسی پتانسیل اثرات تغییر اقلیم بر خشکسالی های آینده کشور با استفاده از خروجی مدل های گردش عمومی جو

امروزه با بر هم خوردن تعادل سیستماتیک سامانه ی اقلیم، بروز آشفتگی ها و ناهنجاری های رفتاری در اقلیم تشدید یافته است؛ از جمله بروز و تشدید این رخدادهای حدی، افزایش خشکسالی هاست. از آنجا که کشورایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی خود، در مواجه با این ناهنجاری های اقلیمی به شدت آسیب پذیر است. دراین تحقیق به ارزیابی و شبیه سازی اثر گرمایش جهانی بر خشکسالی های آینده ی کشور پرداخته شده است. بدین منظور جهت شبیه سازی مولفه ی اقلیمی بارش، از ترکیب دو مدل گردش عمومی جو GISS-EH و CNRM-CM3 استفاده گردید. اما جهت معرفی سناریوی مناسب، 18 سناریو انتخاب و از میان آنها، سناریوی p50 که با شرایط انتشار گازهای گلخانه ای درایران انطباق مناسبتری دارد پیشنهاد گردید. به علاوه بر این جهت ارزیابی خشکسالی های ایران با استفاده از شاخص بارش استاندارد (SPI) در دو مقیاس زمانی گذشته تا حال 1976 تا 2005 و برای دهه های آینده، سال های 2025، 2050، 2075 و 2100 مورد توجه واقع گردید. آنچه داده های تجربی و فصلی برای سال های 1976 تا 2005 نشان میدهند، وجود فراوانی رخداد خشکسالی ها در بین 43ناحیهی مطالعاتی کشور، ابتدا برای فصل زمستان، سپس بهار و در نهایت پاییز است، که این برای داده های شبیه سازی شده تقریبا عکس میباشد؛ زیرا با رخداد گرمایش جهانی بیشترین ریسک رخداد خشکسالی به ترتیب برای فصول بهار، پاییز و زمستان شبیه سازی شد. اما خروجی های شبیه سازی شده بارش نشان میدهند که با توجه به میانگین سالانه و درازمدت 1990 -1961، تمام دوره های شبیه سازی شده از افزایش بارش نسبت به این میانگین درازمدت برخوردار خواهند گردید. به گونه ای که انتظار میرود مقادیر شبیه سازی شده بارش برای سال2100 به میزان88 میلی متر نسبت به میانگین درازمدت افزایش خواهد یافت. خروجی های شبیه سازی برای خشکسالی ها، در دهه های آینده نشان میدهند که این نواحی غرب خزر و گیلان، به همراه نواحی غرب کرمانشاه وایلام است که بالاترین ترسالی ها را تجربه خواهند کرد، از طرف دیگر نواحی شمال خراسان و شمال خراسان رضوی، از بالاترین ریسک رخداد خشکسالی برای سال ها و فصول شبیه سازی شده برخوردار میباشند.

Keywords:

مدل های گردش عمومی جو , سناریوهای انتشار , گازهای گلخانه ای , ناهنجاری ها , خشکسالی