طیبه احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژیومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری
محمدعلی زنگنه اسدی - دانشیار ژیومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری
محمدحسین رامشت - استاد ژیومورفولوژی، دانشگاه اصفهان
اکبر مقصودی - مدرس ژیومورفولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی آباده طشک

ویژگی های ژیومورفیک و توپوگرافیک یک مکان جغرافیایی نه تنها در پراکندگی و یا تجمع فعالیت های انسانی موثر است؛ بلکه، در نهایت یکی از عوامل موثر در شکل و سیمای فیزیکی ساخت های فضایی نیز به شمار می آید. به علاوه برنامه ریزی های زیربنایی شهر به دور از تاثیرات شرایط توپوگرافی نبوده ونیست. زیرا، توپوگرافی محل و جهت گیری ناهمواری ها در مسایلی نظیر ساخت وساز شهری و یا در ارگانیسم جابه جایی جمعیت شهر و غیره نقش انکارناپذیری دارد. بنابراین، مهمترین هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر فرآیندهای ژیومورفیک در مکانگزینی و توسعه شهرخرم آباد بوده است. برای ارزیابی و اولویت گذاری مناطق جهت توسعه و سکونت از مدل تاپسیس استفاده شد. در این روش ابتدا لزوم طبقه-بندی مناطق ضرورت پیدا میکند. برای این منظور روش تحلیل سیستم های ارضی به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که روش تاپسیس کارایی بالایی در اولویت گذاری و رتبه بندی مناطق جهت سکونت دارد. به گونه ای که منطقه فلوویال یا رودخانه ای توانست رتبه اول را به خود اختصاص دهد و واحد ارضی تپه های کمالوند در شمال منطقه (B)، دشت های میان کوهی (C)، تپه های جنوب منطقه (B1)، واحدهای دامنه ای (D)، واحد پلویال یا دشت سیلابی (P) و کوههای اطراف (A) به ترتیب اولویت های بعدی را برای توسعه و سکونت شهری کسب کردند. در ادامه فرآیند تاپسیس براساس روش اقلیدسی و منطق فازی مشخص شد که خطرات احتمالی (D) بیشترین تاثیرگذاری را در اولویت بندی مناطق جهت سکونت و توسعه شهر داشته و معیارهای سطح آب زیرزمینی (P)، دسترسی به نرون های منطقه (R)، همواری و ناهمواری (N) و در نهایت شیب (Ø) به ترتیب در اولویت های بعدی قرار می گیرند.

تحلیل سیستم های ارضی، برنامه ریزی شهری، تاریخ طبیعی، مدل تاپسیس، خرم آباد