فیروز مجرد - دکترای اقلیم شناسی، استادیار گروه جغرافیای دانشگاه رازی کرمانشاه
جعفر معصوم پور - دکترای اقلیم شناسی، استادیار گروه جغرافیای دانشگاه رازی کرمانشاه

برآورد حداکثر بارش محتمل از جمله تحقیقات کاربردی و مهمی است که علاوه بر شناسایی رفتار بارش های حدی در آب وهواشناسی، در طراحی سازه های بزرگ آبی به-خصوص سدها مورد توجه هیدرولوژیست هاست. در این پژوهش، به منظور برآورد حد اکثر بارش محتمل در استان کرمانشاه از روش سینوپتیکی استفاده شده است. به این منظور پس از جمع آوری و پردازش اما،ر بارش روزانه5 ایستگاه استان، تعداد سه توفان انتخاب و با انجام بیشینه سازی های دمای نقطه شبنم و سرعت باد و محاسبه ضریب رطوبت، مقدار حد اکثر بارش محتمل برای منطقه با تداوم های 24، 48 و 72 ساعته در دوره های بازگشت 50و 100 ساله برآورد گردید. برای سه تداوم فوق در این دو دوره بازگشت به ترتیب برابر با 164و 246 میلیمتر، 287 و 357 میلیمتر و 340 و 439 میلی متر بود. پس از اخذ داده های ترازهای مختلف جوی از NCEP/NCAR؛ نقشه های فشار سطح دریا، ارتفاع ژیوپتانسیل، مولفه های باد مداری و نصفالن هاری و رطوبت نسبی، ترسیم و به کمک آنها سامانه های بارش زا در روزهای توفانی از روز شروع توفان تا خاتمه آن تجزیه و تحلیل شدند. بررسی نقشه های سینوپتیکی- دینامیکی مشخص کردکه درخلال وقوع توفان های شدید، منطقه مورد مطالعه تحت تاثیر سامانه های کم ارتفاع دینامیکی ناشی از سامانه های بندالی امگا شکل قرار داشته که سبب بارندگی های شدید در استان شده است. این توفان ها نتیجه تقویت و تشدید فعالیت مرکز چرخند مدیترانه ای و ادغام آن با مرکز چرخند نواحی قطبی از عرض های بالا بوده است. همچنین این سامانه ها از شرق دریای مدیترانه، دریای سرخ و خلیج فارس تغذیه رطوبتی میشده اند.

برآورد، حداکثر بارش محتمل، سینوپتیک، بیشینه سازی، دمای نقطه شبنم، استان کرمانشاه