اولویت بندی راه کارهای تعادل بخشی به برداشت آب زیرزمینی در نواحی روستایی دشت جیرفت با استفاده از تکنیک MOORA

امروزه یکی از مهمترین چالش های پیش روی تحقق توسعه پایدار در سطح جهانی، منطقه ای و محلی برداشت بیرویه و بهره برداری نامطلوب از منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی میباشد؛ مسیله ای که ابعاد محیطی، اجتماعی و اقتصادی زندگی روستاییان را با تهدید مواجه کرده است. هدف تحقیق حاضر پاسخگویی به این سوال است که راهکارهای مطلوب در راستای حفاظت و کنترل پایدار منابع آب در نواحی روستایی دشت جیرفت کدام است تحقیق حاضر دارای ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده و برای گردآوری داده ها از روش بررسی آمار سازمانی، و ابزار پرسشنامه ساخت یافته استفاده شده است. تحلیل داده ها با استفاده از توابع خطی در محیط نرم افزار متلب و تکنیک ریاضی MOORA انجام شد.نتایج بررسی تغییرات سطح آب زیرزمینی در محیط متلب نشان داد این تغییرات از شیب نسبتا شدیدی تبعیت میکند، مجموع افت سطح آب های زیرزمینی دشت جیرفت طی 26سال اخیر؛ 14.2 متر میباشد که بطور متوسط سالانه 0.5461 متر افت را نشان میدهد.لذاطی 26 سال اخیر برداشت آب بیش از حد متعادل صورت گرفته است به طوری که روند تغییرات آب زیرزمینی دشت جیرفت کاهشی میباشد. نتایج تحلیل رگرسیون برای پیش-بینی شرایط آینده، نیز نشان داد از آنجاییکه در سال 1392 افت سالیانه سطح آب زیرزمینی معادل 1.37 متر میباشد عمق دسترسی به آب در افق سال 1400، 566 متر میباشد. نتایج مدل MOORA نیز نشان داد رواج الگوی کشت مطلوب و مبتنی بر کم-آبی، کیفیت ساختار و فضای فیزیکی مزارع، و تغییر الگوی نگرشی، رفتاری و عملکردی بهره برداران بهترین راهکارهای تعادل بخشی به برداشت آب زیرزمینی در دشت جیرفت هستند.

Keywords:

آب زیرزمینی , برداشت متعادل , روستای پایدار , تکنیک MOORA , دشت جیرفت