زهرا کلباسی - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان
امیر احمدنژاد - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

بر پایه روایات صحابه و تابعان و آرای مفسران، ابن سلام از احبار یهود که اوایل هجرت مسلمان شد، در 17 فقره از آیات، مورد تجلیل واقع شده که در برخی شان نزول و در برخی مصداق آن پنداشته شده است. لیکن این اقوال از جهات گوناگون همچون تعدد آیات شان نزول برای یک واقعه، مکی بودن بسیاری از آیات تجلیل و مدنی بودن ایمان ابن سلام با عنایت به مردود بودن این قسم از آیات مستثنا، نقل برخی روایات از سوی خود ابن سلام و تجلیل از او در کنار کعب الاحبار، محدود بودن روایات تفسیری اصحاب و فقدان روایات تجلیل از ابن سلام به نقل از معصومان بالا، موجب سست شدن این اقوال گردیده است. از دیگر سو با استناد به گزارش های تاریخی که از تلاش حاکمیت برای فضیلت تراشی برای برخی عناصر همگام با خلفا همچون ابن سلام به منظور کاهش مقبولیت حضرت على خبر می دهد، وضع این روایات پس از دوران پیامبرانه آشکار می گردد.

ابن سلام، روایات تفسیری، شان نزول، مفسران