خدیجه شجاعیان - استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

رویکرد مقاله حاضر شرح تعریف ارایه شده از سوی سازمان ملل در خصوص حاکمیت قانون است.تعریف مذکور هم الزامات شکلی و هم ماهوی را برای تحقق حاکمیت قانون ضروری میداند. تعاریف ارایه شده در خصوص حاکمیت قانون دو دسته هستند. شکل گراها بر ویژگی های شکلی قانون و آیین های تصویب قوانین و مقررات تاکید می نمایند. از نظر آنان، قوانین باید از اوصاف خاصی از قبیل روشنی، قطعیت، شفافیت، قابلیت پیش بینی وآینده نگر بودن برخوردار باشند. فرآیند تصویب قوانین باید شفاف باشد؛ قوانین باید منتشر شده و در دسترس شهروندان قرار گیرد. و گروه دوم به ویژگی های ماهوی حاکمیت قانون میپردازند؛ از نظر آنان، محتوای قانون باید حاوی ارزشهای خاصی باشد و با هنجارها و استانداردهای حقوق بشری سازگار باشد. علاوه بر تعریف حاکمیت قانون، مفاهیم مربوط به آن از قبیل عدالت، دسترسی به دادگستری، حقوق بشر و امنیت انسانی توصیف میشوند. تحقق هریک از این اهداف بر دستیابی به اهداف دیگر تاثیرگذار است

حاکمیت قانون، پاسخگویی، حقوق بشر، امنیت انسانی