زهرا محمدی محمدیه - دانشجوی دکتری فلسفه و حکمت اسلامی حکمت متعالیه، دانشگاه فردوسی مشهد
عباس جوارشکیان - استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد

بر مبنای پژوهش حاضر، افلاطون با نگاهی وحدتگرایانه، با طرح نظریه ایده ومباحث مربوط به خلقت و ترتیببندی موجودات، اصل خیر را در راس هرم هستیشناسی خود مینهد و سعی در توجیه ارجاع کثرات به وحدت متعالی دارد. از سوی دیگر ملاصدرا نیز بر مبنای اصول فلسفی و دینی خود با نگاهی وحدتمحور با طرح نظریه بدوی خود یعنی (وحدت تشکیکی وجود) و نظریه نهایی خویش (وحدت شخصی وجود) به نحوی خاص میکوشد تا چگونگی ارجاع این کثرات به وحدت متعالی را مبین سازد. با وجود تفاوت هایی که در این زمینه در اندیشه این دو فیلسوف، بر اساس مبانی فلسفی متفاوت آن ها وجود دارد، هر دو، کثرات را به امری واحد ارجاع می دهند به نحوی که کثرات را بیش از سایهای از وحدت متعالی نمیانگارند و در این رابطه چینش مورد نظر افلاطون از نظام هستی متناظر با نظریه بدوی ملاصدرا از هستی است.

وجود، ایده، اصل خیر، خدا، ظهور، وحدت، کثرت