علیرضا دربان آستانه - استادیاردانشکده جغرافیا دانشگاه تهران
سجاد فردوسی - دانشجوی دکتری گردشگری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
حمیدرضا شاه محمدی - کارشناس جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، ایران

گردشگری دریایی یکی از جذاب ترین و پرطرفدارترین شاخه های گردشگری به شمار می آید که در دهه های اخیر رونق بسیاری یافته و بخش قابل توجهی از اقتصاد گردشگری را به خود اختصاص داده است. در این میان کشور ایران با وجود برخورداری از مرزهای ساحلی وسیع در شمال و جنوب تاکنون نتوانسته خدمات مطلوبی را در ارتباط با گردشگری دریایی به گردشگران ارایه نماید. از جمله اقداماتی که میتوان در این زمینه انجام داد احداث سایتهای گردشگری دریایی در مناطق ساحلی است. به منظور مکانیابی چنین سایتهایی در نظر گرفتن معیارهایی بدین شرح ضروری است: فاصله از دریا، دید نسبت به دریا، آفتابگیری، کاربری اراضی، فاصله از مخاطرات طبیعی همچون گسل، سیلاب، فرسایش، فاصله از سکونتگاه ها، فاصله از رودخانه و دریاچه، فاصله از شبکه معابر، فاصله از مناطق حفاظت شده و درصد شیب. بر این اساس پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف شناسایی مطلوبترین نقاط به منظور احداث سایت گردشگری دریایی تدوین گردیده است. اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه ای جمع آوری گردیده است. جهت وزن دهی به معیارهای مورد بررسی از طریق نظرخواهی از 32 کارشناس و متخصص و از روش AHP استفاده شده است. پس از تعین وزن هر یک از معیارها، الیه های اطالعاتی هر یک از معیارها در محیط GIS ایجاد گردیده و در نهایت با روی هم گذاری الیه های اطلاعاتی، مناسب ترین مکان ها جهت ایجاد سایت گردشگری دریایی معرفی گردیده است. بر این اساس چهار محدوده در شهرستان تنکابن به منظور جانمایی سایت گردشگری دریایی نسبت به سایر نقاط، مطلوب تشخیص داده شده است. بنابراین برنامه ریزی مناسب برای ایجاد سایت های گردشگری دریایی در مکان های پیشنهاد شده به ترتیب اولویت، توسعه پایدار گردشگری و متقابلا توسعه اقتصادی منطقه را به همراه خواهد داشت.

گردشگری دریایی، مکان یابی، دریای خزر، AHP ،GIS