سیده فهیمه ابراهیمی - دکترای تاریخ، دانشگاه تهران

حیات اجتماعی فرارودیان، طی سیر نزولی خود، در قرن 19 میلادی13/ قمری بار دیگر شاهد هجوم اقوامی بیگانه بود. نویسنده در این نوشتار، ضمن بازسازی روایت حیات اجتماعی مسلمانان این سرزمین و با استفاده از پردازش داده ها و روش توصیفی، زمانی را مد نظر قرار می دهد که فرارود مستعمره روسیه شد و روس ها، با تغییر ترکیب قومی و جمعیتی، مسیول اداره هفت میلیون مسلمان شدند؛ این سلطه با اتخاذ سیاست روسیسازی پی گرفته شد.سوال اصلی تحقیق این است که در نتیجه سیاست روسیسازی چه تغییراتی در حیات اجتماعی مسلمانان این سرزمین ایجاد شد بررسی داده ها موید آن است که روسها حین اجرای سیاست روسیسازی، که در پی نزدیک ساختن جامعه فرارود به فرهنگ و اجتماع روس ها بود، با تبدیل شدن به شهروندان و حاکمان جامعه اسلامی، شکل جدیدی از اجتماع استعمارزده را ایجاد کردند. حاصل پژوهش عمق بیشتری به پاسخ آغازین میبخشد و به این جمع بندی منتهی میشود که استعمارگران روس، با تغییر ترکیب قومی و نفوذ در تشکیلات دینی و قوانین مدنی و ایجاد شهرهای روسی، نوع نوینی از اجتماع استعمارزده را بنا نهادند.

روسیه، روسی سازی، فرارود، حیات اجتماعی مسلمانان، تغییرترکیب قومی