مرضیه اسدی اول - کارشناسی ارشد تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد
عبدالرحیم قنوات - دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی
علی غفرانی - دانشیار گروه معارف، دانشگاه بوعلی سینا همدان

حوادث طبیعی به مجموعه حوادثی گفته میشود که منشا انسانی ندارند و معمولا غیر قابل پیشبینی اند. اینگونه پدیده های طبیعی از آنجا که آثار منفی بر زندگی انسان دارند، به عنوان بلایای طبیعی معرفی شده اند. بنا به گزارشهای تاریخی، در سده اول تا هفتم هجری قمری حوادث طبیعی زیادی در ایالت جبال که یکی از ایالتهای بزرگ ایران بوده، رویداده است. در این گزارشها که بیشتر جنبه توصیفی دارند، حجم انبوهی از بلایا به همراه شدت آسیبهای وارده و کشتار فراوان مردم ذکر شده و جنبه تحلیلی آنها بسیار ضعیف است. لذا این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوال اساسی است که حوادث طبیعی چه تاثیری بر اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایالت جبال در دوره مورد نظر داشته است. در نهایت از مجموع تحلیلها، نتایجی به دست آمده که در متن حاضر در قالب سه دسته پیامدهای اجتماعی فرهنگی، پیامدهای اقتصادی و پیامدهای سیاسی طبقه بندی شده اند.

جبال، حوادث طبیعی، زلزله، سیل، قحط، بیماریهای واگیردار