محمدرضا حامدی نیا - دانشیار دانشگاه تربیت معلم سبزوار
مهدی زارعی - کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزش دانشگاه تربیت معلم سبزوار
محمد شبانی - استادیار دانشگاه بجنورد

کارایی حرکتی از عوامل مهم و تعیین کننده در عملکرد دوچرخه سواری استقامتی محسوب میشود. با وجود این، مطالعات قبلی که کارایی دوچرخه سواری را در دوچرخه سواران حرفهای و آماتور مقایسه کرده اند، نتایج متناقضی گزارش کردهاند؛ بنابراین، هدف از پژوهش حاضر مقایسه هزینه انرژی و کارآیی دوچرخهسواری در دوچرخه سواران حرفه ای و آماتور است. 73 دوچرخه سوار جاده تمرینکرده سطح بالا شامل 42 نفر دوچرخهسوار حرفهای و 31 نفر دوچرخه سوار آماتور در این پژوهش شرکت کردند. آزمودنیها یک آزمون ورزشی قلبی-تنفسی فزاینده (رمپ) را تا سرحد خستگی روی چرخ کارسنج اجرا کردند. هزینه انرژی آزمودنیها از میانگین حجم اکسیژن دمی و حجم دی اکسید کربن بازدمی، به وسیله دستگاه تجزیه کننده گازها و با استفاده از معادله ارایه شده برور و همکاران محاسبه شد. کارآیی و اقتصاد دوچرخه سواری آزمودنیها، به ترتیب به صورت نسبت میزان کار انجام شده به هزینه انرژی و نسبت کار انجام شده به اکسیژن مصرفی در بارهای کاری 200 و 300 وات محاسبه شد. نتایج نشان داد کارآیی و اقتصاد دوچرخه سواری در بار کاری 200 وات بین دو گروه دوچرخه سواران آماتور (کارآیی %22/58±1/76، اقتصاد دوچرخه سواری، 4/68±0/37 لیتر/کیلوژول) و حرفه ای (کارآیی %23/27±2/45، 4/79±0/51لیتر/کیلوژول) تفاوت معنیداری ندارد، اما در بار کاری 300 وات، کارآیی (p=0/011) و اقتصاد دوچرخه سواری (p=0/011) در دوچرخه سواران حرفه ای (کارآیی %23/87±1/72، اقتصاد دوچرخه سواری 5/03±0/37 لیتر/کیلوژول) به طور معنی داری بیشتر از دوچرخه سواران آماتور (کارآیی %22/58±1/76، اقتصاد دوچرخه سواری 4/75±0/27 لیتر/کیلوژول) و درمقابل، هزینه انرژی 1263 ±98)در برابر 1333 ±71 ثانیه/ژول) کمتر بود .(p=0/018) بین کارآیی و اقتصاد دوچرخه سواری در دو بار کاری 200 و 300 وات تفاوت معنیداری وجود نداشت. یافته های این پژوهش نشان داد دوچرخه سواران حرفه ای، در مقایسه با دوچرخه سواران آماتور در شدتهای بالا، کارآیی بهتری دارند که تا حدی میتواند تفاوت عملکردی عمده بین آنها را در شدتهای بالا توضیح دهد.

هزینه انرژی، اقتصاد دوچرخه سواری، دوچرخه سوار