مریم ابراهیمی - دکتری بیوشیمی و متابولیسم ورزشی، دانشگاه مازندران
رزیتا فتحی - دانشیار بیوشیمی و متابولیسم ورزشی، دانشگاه مازندران
زربخت انصاری پیرسرایی - دانشیار علوم دامی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
الهه طالبی گرکانی - دانشیار بیوشیمی و متابولیسم ورزشی، دانشگاه مازندران

بهمنظور بررسی سوختوساز کبدی لیپیدها، 44 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی در دو گروه با رژیم غذایی طبیعی و پرچرب قرار گرفتند. هر گروه به سه زیرگروه کنترل، گروه با تمرین هوازی متوسط و گروه با تمرین هوازی شدید تقسیم شد. پس از هشت هفته تمرین، بیان نسبی ژنهای گیرنده X فارنزوید (FXR)، گیرنده فعالشده با تکثیر پرواکسیزوم آلفا (PPAR-α) و پروتیین پیوندی عنصر تنظیمی استرول 1c (SREBP-1c) در بافت کبد مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین، مقادیر پالسمایی نیمرخ لیپید و آنزیم های آمینوترنسفراز برای مطالعات بیشتر اندازه گیری شد. داده ها نیز توسط آزمون تحلیل واریانس دوسویه و در نرمافزار اس.پی.اس.اس نسخه 22، در سطح معناداری 95 درصد تجزیه وتحلیل گردید. برمبنای نتایج، رژیم غذایی پرچرب باعث اختلال لیپید واحتمالا آسیب کبدی شده و تنها بیان ژن SREBP-1c را افزایش داده است. همچنین، باوجوداینکه تمرین اثری بر بیان ژن FXR نداشته است؛ اما بیان PPAR-α مستقل از شدت تمرین در گروه های با رژیم غذای پرچرب را افزایش داده است. نتایج حاکی از آن هستند که بیان SREBP-1c در گروه با تغذیه طبیعی با تمرین شدید کاهش پیدا کرده است. به طورکلی، اختلال لیپید و تجمع چربی در بافت کبد میتواند از عواقب مصرف رژیم های پرچرب باشد که احتماال از طریق افزایش بیان SREBP-1c که منجر به فعال شدن مسیرهای لیپوژنیک میشود، صورت میگیرد؛ اگرچه مداخلات تمرینی این پژوهش بیان ژنها را تغییر داد؛ اما اثر مشهودی بر پروفایل لیپید و آمینوترنسفرازها نداشت.

رژیم غذایی پرچرب، تمرین هوازی، FXR، PPAR-α، SREBP-1c