علی عشقی سردهی - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار

در آثار متعدد نمایشی بهرام بیضایی، زنان نقش عمده ای بر عهده دارند. برخی از این آثار درباره زنان است و در برخی دیگر زنان هم در کنار مردان نقش مهمی به عهده دارند. بسیاری از این زنان در آثار بیضایی فعال، جستجوگر، هوادار عدالت و مبارز هستند . بسیاری از آنان میخواهند از حقوق، نقش و اهمیت خود در اجتماع و زندگی آگاه شوند و برای نگاهداری حق خود، راه مبارزه با محدودکنندگان آزادی5 خود را انتخاب می کنند . ممکن است در این راه از ترفندهایی نیز استفاده کننداما کمتر به نابودی دیگران میاندیشند و بیشتر پروردن و ساختن را دنبال میکنند. در این جستار بر اساس نظریه های سیمون دوبووار، فیلسوف فرانسوی در دوره دو جلدی جنس دوم، موقعیت و وضعیت زنان در آثار بیضایی بررسی شدهاست. دوبووار در اثر خود، جنس و جنسیت یا وضعیت جسمانی و موقعیت روانی زنان و نقش آنان را در جامعه و خانواده بررسی کردهاست. برخی از دیدگاه های بیضایی با دوبووار یکسان است و در برخی موارد اختلافی بین نگاه آن دو دیده میشود که به این موارد اشاره شدهاست. تفاوت مردان با زنان، موقعیت زنان در جامعه مردسالار، زنانی که قدرت مردانه دارند، از خودگذشتگی، نقش اسطورهای و تاثیرگذاری زنان بر مردان یا اجتماع و نقش زن در خانواده بر اساس آثار بیضایی و مقایسه آن با گفته های سیمون دوبووار ازموضوع های این جستار به شمار میرود.

موقعیت زنان، خواسته های زنان، جامعه مردسالار، مبارزه های زنان، آگاهی زنان، تاثیرگذاری زنان