عباس محمدیان - دانشیار زبان وادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری
ابوالفضل شکیبا - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری

در گونه ای از تقسیم بندی، میتوان سخنان مذکور در متون منثور صوفیانه را برساخته از دو بخش دانست: سخن مغلوب که بر قلمرو تجربه های شهودی و دریافتهای درونی نویسنده حکمرانی دارد؛ سخن متمک6ن که قلمرو دانش رسمی و علم اصطلاحی صوفیان را در بر میگیرد. تمهیدات عین القضات همدانی یکی از نثرهای صوفیانه است که در آن ویژگیهای کلام مغلوب از قبیل5 بی خویش نویسی، دریافت الهام و وحی، تاویل پذیری و بحران آپوریک، قابل مشاهده است. این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی بر روی کتاب تمهیدات عین القضات همدانی انجام گرفته، در پی پاسخ به این پرسش است که: آیا کارکرد ویژگیهای کلام مغلوب در تمهیدات به گونه ای هست که بتوان این کتاب را در زمره متون5 با نثر مغلوب دانست یافته های این پژوهش با بررسی محتوا و سبک کتاب حاکی از این است که این عارف مجذوب با به کارگیری زبانی خاص و نمایاندن احوال غوغایی درون و هیجانهای تند عاطفی خویش، کتاب تمهیداتی برای مخاطب به یادگار گذاشته، که از بارزترین نمونه های کلام مغلوب است.

عین القضات همدانی، تمهیدات، کلام مغلوب، عرفان وتصوف، نثر صوفیانه