محمد جوکار - دانشجوی دکترای علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان
تیمور رستمی شاهراجی - دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان
محسن محمدی - استادیار گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان
ایوب گلیج - دانشجوی دکترای علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان

با توجه به آلودگی منابع آب و خاک و لزوم جذب، کاهش و تعدیل اثرات فلزات سنگین، ظرفیت زیست پالایی فلز کادمیم توسط گونه های درختی آب دوست صنوبر دلتوییدس و دار تالاب مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار شامل شاهد، 50، 100 و 150 میلی گرم کادمیم در کیلوگرم خاک و سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش میزان کادمیم محیط، غلظت کادمیم در اندام های مختلف دو گونه افزایش یافت، به طوری که بیشترین غلظت کادمیم در برگ، ساقه و ریشه دار تالاب و صنوبر دلتوییدس در تیمار 150 میلی گرم بر کیلوگرم کادمیم و به ترتیب برابر با 18 / 6 ، 30 / 33 و 89 / 09 ، و 29 / 96 ، 91 / 59 و 106 / 90 میلی گرم بر کیلوگرم مشاهده شد. میزان غلظت کادمیم از ریشه به سمت ساقه و برگها در هر دو گونه دارای روند کاهشی بود. فاکتور انتقال کادمیم در دو گونه نسبت به شاهد افزایش یافت و بیشترین آن 1 / 1095و 1 / 009 مربوط به صنوبر و دارتالاب و در تیمار 50 میلی گرم بر کیلوگرم مشاهده شد. در راستای توسعه پایدار و استفاده بهینه از منابع آب و خاک و نظر به اهمیت تصفیه بیولوژیکی پسابها و پاکسازی محیط زیست آلوده به خصوص فلزات سنگین، کشت گونه های آب دوست، صنوبر و دار تالاب با پتانسیل بالای گیاه پالایی به عنوان گونه های تجمع دهنده برای فلزات سنگین در محیطهای آلوده پیشنهاد شد.

آلودگی، کادمیم، گیاه پالایی، آلودگی آب، آلودگی خاک