پرویز جوانمردی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران
افشین تکدستان - دانشیار، گروه مهندسی بهداشت محیط و عضو مرکز تحقیقات فناوری های زیست محیطی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران
رضا جلیل زاده ینگجه - استادیار، گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

استفاده از جاذبهای ارزان قیمت برای حذف فلزات سنگین از جمله سرب در سال های اخیر توسط پژوهشگران مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق حذف فلز سرب توسط زیولیت طبیعی کلینوپتیلولایت مورد بررسی قرار گرفت. جذب سرب از محلول آبی به صورت ناپیوسته با استفاده از زیولیت طبیعی کلینوپتیلولایت انجام شد. برای تعیین ویژگی های زیولیت از میکروسکوپ الکترونی روبشی و دستگاه پراش نگار اشعه ایکس (XRD) استفاده شد. تاثیر متغیرهای pH در مقدار 3، 5، 7 و 10، زمان تماس مقدار جاذب طبیعی کلینوپتیلولایت و غلظت فلز سرب در دمای ثابت و سرعت همزن 250 دور بر دقیقه بر کارایی حذف سرب و ایزوترمها و سینتیک جذب بررسی شد. براساس نتایج به دست آمده در شرایط بهینه برای حذف سرب با زیولیت طبیعی در pH برابر 8، جاذبه گرم در لیتر و زمان تماس 45 دقیقه بالاترین راندمان حذف یعنی 89 / 6 درصد به دست آمد. با افزایش غلظت فلز مقدار فلز حذف شده کاهش و ظرفیت جذب افزایش یافت. مدل لانگمیر برای جذب فلز سرب تطابق بهتری نسبت با سایر ایزوترمها داشت ( 0 / 99=R). همچنین مدل سینتیک شبه درجه دوم بهتر از سایر مدل ها با داده های به دست آمده همخوانی داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که زیولیت طبیعی کلینوپتیلولایت می تواند به عنوان یک جاذب کارآمد و ارزان به منظور حذف فلز سنگین سرب از محیطهای آبی به کار رود.

زیولیت طبیعی، کلینوپتیلولایت، جذب، حذف سرب، ایزوترم جذب