شهرزاد اخوان فراهانی - کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی گرایش مدیریت استراتژیک، گروه مدیریت اجرایی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
پوران رییسی - استاد، گروه مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران، تهران، ایران
مرتضی موسی خانی - دانشیار، گروه مدیریت اجرایی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

زمینه و هدف: برنامه و راهبرد نقش بسزایی در بهره وری بیمارستانها دارد. لذا این مطالعه با هدف بررسی موانع و تسهیل کننده های برنامه ها و راهبردهای پیشگیرانه از خطاهای پزشکی در جهت کمک به ارتقاء ایمنی بیمار انجام شد.روش پژوهش: این پژوهش از نوع مطالعات پیمایشی می باشد. پروفایل خطاهای سال 1395، فرآیند گزارش دهی خطا و رسیدگی به خطا بررسی گردید. در مرحله بعد پرسشنامه خود تالیفی تدوین شد. جامعه آماری این مطالعه عبارت بودند از مدیران، پزشکان، پرستاران، رزیدنت ها و اینترنهای بیمارستان مورد مطالعه و به دلیل محدود بودن جامعه آماری در این پژوهش نمونه گیری انجام نگردید و کل جامعه، مورد مطالعه قرار داده شد. پس از تایید روایی صوری و روایی محتوایی از 240 پرسشنامه توزیع شده، 148 پرسشنامه تکمیل شده دریافت گردید. برای سنجش پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. تحلیل داده ها با شاخصهای آمار توصیفی همانند میانگین، انحراف معیار، فراوانی، درصد به وسیله نرم افزار SPSS 20 انجام گردید.یافته ها: یافته های مطالعه حاضر نشان داد که مشارکت کنندگان در پژوهش، اثر تسهیل کننده های فرآیندی (با میانگین (3/24 را بیشتر از تسهیل کننده های ساختاری (با میانگین ( 3/14 و اثر موانع ساختاری (با میانگین (3/13 را بیشتر از موانع فرآیندی (با میانگین (3/47 ارزیابی کرده اند. همچنین در بین زیر مجموعه تسهیل کننده های ساختاری، سابقه کاری بالینی پرسنل (با میانگین (3/59 و در بین زیر مجموعه تسهیل کننده های فرآیندی نیز استخدام نیروی کارشناس ایمنی (با میانگین (3/33 و در بین زیر مجموعه موانع ساختاری، فرهنگ پنهان کاری (با میانگین (2/57 و در نهایت در بین زیر مجموعه موانع فرآیندی، عدم پوشش 24 ساعته تیم ایمنی (با میانگین (3/05 توسط جامعه پژوهش مانع مهمتری ارزیابی شده است.نتیجه گیری: باتوجه به نتایج این پژوهش، در تدوین و اجرای برنامه ها و راهبردهای پیشگیرانه از خطاهای پزشکی توجه بیشتری به فرهنگ پنهان کاری بهعنوان مانع و سابقه کاری بالینی پرسنل بهعنوان تسهیل گر توصیه می شود.

راهبرد، بیمارستان، خطای پزشکی