زهرا کریمی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
ابراهیم پرنیان - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
فریبا مسعودی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور اردکان

شخصیت پردازی یکی از عناصر مهم داستان به شمار می رود که بر گیرایی داستان تاثیر بسیار دارد. در ادبیات داستانی اغلب مردها سرنوشت سازند و زنها نقش کمرنگ تری دارند و گاه با دید ابزاری به آنها نگریسته شده است. در این پژوهش سعی شده با تحلیل و تطبیق جایگاه زنان در کارنامه ی سپنج محمود دولت آبادی و خانهی بدنام نجیب محفوظ، دیدگاه دو نویسنده ی معاصر ایران و مصر در مورد زن ارزیابی شود؛ و تا آنجا که نویسندگان این جستار می دانند چنین تحلیل و تطبیقی تاکنون انجام نشده است. از آن جا که این دو نویسنده، در زمره ی نویسندگان مکتب ریالیسم به شمار می آیند، پس بررسی شخصیت پردازی زنان در آثار این دو، واقعیت های زیادی را نمایان می سازد. بررسی نقش زنان در این داستانها بر این مطلب صحه می گذارد که زنان روستانشین دولت آبادی و زنان شهری نجیب محفوظ، هر دو، درد و رنجی را تحمل می کنند که شاید هر دو نویسنده را به سوی ناتورالیسم سوق میدهند؛ در این پژوهش نگارندگان، برای پی بردن به شخصیت زنان در جامعه ی مردسالار ایران و مصر به بررسی عنصر توصیف و نیز عنصر گفت و گو پرداخته تا جنبه های تاریک و مغفول ماندهی شخصیت زنان در داستان ها به وضوح روشن گردد.

داستان کوتاه، زنان، محمود دولت آبادی، نجیب محفوظ، توصیف، گفت و گو