حسین نجارپور - کارشناس ارشد، گروه بیماری شناسی گیاهی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران
فاطمه حسن زاده داورانی - عضو هییت علمی، گروه بیماری شناسی گیاهی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران
محمد مرادی - عضو هییت علمی، پژوهشکده پسته، گروه بیماری شناسی گیاهی، رفسنجان، ایران

تحقیقات جدید در مدیریت بیماری گیاهان، روی استفاده از روش های ایمن برای انسان ها و محیط تاکید دارند. نمک های ساده غیرآلی برای استفاده در برنامه های مدیریت بیماری گیاهان مناسب هستند. در این تحقیق، عامل بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه (Phytophthora pistaciae) از یک درخت پسته آلوده جداسازی، شناسایی و خالص سازی شد. توانایی بیماری زایی جدایه بدست آمده از طریق آزمون رویسرشاخه پسته و نهال پسته مورد تایید قرار گرفت. محیط lima bean agar (LBA) حاوی غلظت های 250، 500، 1000، 1500، 2000 و ppm 3000 از نمک های کلسیمی (کلرید، نیترات، سولفات، اکسید، هیدروکسید، فسفات و کربنات) تهیه و رشد میسلیومی در مقایسه با شاهد اندازه گیری شد. همه نمک های کلسیمی رشد میسلیوم را کاهش دادند. در محیط اکسید کلسیم با غلظت ppm 3000 هیچ رشد میسلیومی مشاهده نگردید. هیف های جوان در غلظت های 1500 و ppm 3000 از نمک ها قرار گرفتند و برای تولید اسپورانژیم تحریک شدند. کلرید کلسیم با غلظت ppm 1500 باعث افزایش معنی دار تعداد اسپورانژیم و زیوسپور گردید. کلرید کلسیم ppm 3000 و نیترات کلسیم در دو غلظت تفاوتی نسبت به شاهد نشان ندادند، در حالی که بقیه نمک ها در هر دو غلظت تعداد اسپورانژیم و زیوسپور را کاهش دادند. کلرید کلسیم و نیترات کلسیم در دو غلظت و سولفات کلسیم در غلظت ppm 1500 جوانه زنی کیست را افزایش و بقیه نمک ها باعث کاهش و حتی متوقف شدن این فرآیند شدند. نتایج این پژوهش می توانند برای کاربرد برخی از نمک های کلسیمی در باغ برای کاهش بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه مفید باشد.

نمک های کلسیمی، پسته، پوسیدگی طوقه و ریشه، مدیریت بیماری