داود امین آزرم - استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی - باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
لیلی صفایی - مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

با هدف بررسی تنوع موجود در بین ارقام و لاینهای گندم نان از نظر راندمان انتقال ماده خشک ساقه در شرایط مختلف تنش و بدون تنش، آزمایشی طی دو سال زراعی 92- 1391 در کبوترآباد اصفهان انجام شد. ژنوتیپهای گندم WS-82-9، سیروان، WS-86-14، پیشتاز، پارسی، بک کراس روشن، ارگ، روشن، پیشگام، الوند و مهدوی در سه تیمار بدون تنش خشکی، تنش خشکی پس از گرده افشانی و تنش خشکی پس از گرده افشانی همراه با محلول پاشی روی، بررسی شد. در بین سه جزء ساقه، بازدهی انتقال ماده خشک از میانگره زیر پدانکل بیش از پدانکل و میانگره های پایینی بود. بازده انتقال ماده خشک از پدانکل در شرایط بدون تنش 2/17 درصد بود که در تنش خشکی به 26 درصد افزایش یافت، اما در مورد دو جزء دیگر ساقه تنش خشکی باعث کاهش این بازده شد. در هر سه جزء ساقه، تغذیه گیاه با روی باعث افزایش بازده انتقال ذخایر در شرایط تنش گردید. لاین WS-86-14 با 9/28 درصد و رقم روشن با 4/18 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین بازده انتقال از پدانکل را داشتند. در مورد میانگره زیر پدانکل، بیشترین و کمترین راندمان انتقال به میزان 6/40 و 4/31 درصد به ترتیب مربوط به ارقام پیشگام و ارگ بود. میانگین بازده انتقال از میانگره های پایینی از 1/36 درصد در رقم پیشگام تا 8/21 درصد در رقم روشن متغیر بود. میانگین کلی بازده انتقال ماده خشک از کل ساقه در شرایط این آزمایش 3/29 درصد برآورد گردید که بین 0/25 تا 5/34 درصد به ترتیب در رقم روشن و لاین WS-86-14متغیر بود.

ارقام، انتقال مجدد، تنش خشکی، روی