معصومه داداشیان - دانش آموخته کارشناسی ارشد، اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
ناهید بیرامی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

تغییر اقلیم پدیده ای است که در عصر حاضر بیشترین نگرانیها را در میان جوامع و مراجع تصمیمگیری در سراسر دنیا به وجود آورده است. یکی از پیامدهای مهم اقلیمی برای زراعت٬ خشکسالیهای پیاپی است که هر چند سال یکبار اتفاق میافتند و بر عملکرد محصولات کشاورزی تاثیر گذار هستند. یکی از مهمترین محصولات کشاورزی که تحت تاثیر این پدیده قرار دارد، گندم است. با توجه به این موضوع، برای بررسی اثرات خشکسالی بر عملکرد محصول گندم در اراضی دیم شهرستانهای منتخب استان آذربایجان شرقی، بر اطلاعات موجود در این استان تکیه شده است. به این منظور داده های اقلیم شناسی و همچنین اطلاعات اقتصادی گندم دیم در منطقه آذربایجان شرقی موجود در وزارت جهاد کشاورزی طی سالهای 64-90 مورد استفاده قرار گرفته است. در این راستا برای بررسی تاثیر خشکسالی از آزمونهای آماری رگرسیون و همبستگی پیرسون با استفاده از شاخص بارش استاندارد SPI استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون تاثیر خشکسالی بر عملکرد محصول گندم دیم نشان داد که وقوع خشکسالی در شهرستانهای تبریز اهر مراغه٬ سراب و میانه رابطه معناداری با عملکرد محصول گندم در این مناطق دارد و تشدید خشکسالی باعث کاهش عملکرد محصول در این مناطق میشود. همچنین نتیجه همبستگی بین بارش و عملکرد گندم نشان داد که رابطه مثبت و معنیداری بین این دو متغیر وجود دارد و شاخص استاندارد بارش روندی همسو با عملکرد محصول گندم دیم در مناطق مورد مطالعه دارد.

تحلیل رگرسیون خشکسالی زراعت دیم شاخص بارش استاندارد همبستگی پیرسون