افسانه درویش - کارشناس ارشد گرافیک، دانشگاه تربیت مدرس، مدرس موسسه آموزش عالی ناصرخسرو ، ساوه
محمد خزایی - دکترای گرافیک، دانشگاه تربیت مدرس، عضو هیات علمی و استاد دانشگاه تربیت مدرس
مریم پاپی - دکترای علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه جواهر لعل نهرو هند، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی

تصاویر خیال انگیز امکان تصور حضور کودک در موقعیت های گوناگون، پرواز فکر و کشف پدیده ها را برای او فراهم می کند. نیروی خیال را در انسان، امکان تخیل را به او می دهد. تخیل غالبا با ترکیب صورت های واقعی و غیرواقعی، و ساختن ترکیبی خیالی انجام می گیرد. این توانایی های ذهنی انسان، در جای خود، به عنوان مثال در هنر، ارزشمند است. مقاله حاضر، ویژگی های تخیل را در کتاب کودک عمو نوروز مورد بررسی نشانه شناختی قرار می دهد. در این کتاب، داستان نوروز و مراسم آن با استفاده از نشانه هایی چون عمو نوروز، جارو، آب پاش، شکوفه های بهاری، ماهی به رنگ قرمز، آینه، سنجد، سیب، سیر، سماق، سبزه و ... به تصویر کشیده شده است. کتاب عمونوروز از آن جهت برای بررسی نشانه شناختی ارزشمند تلقی می شود که فرشید مثقالی، تصویرگر کتاب، توانسته روایت را به شیوه نمادین در تصاویر پیش ببرد. این مقاله، با هدف بررسی و توصیف نقوش خیالی، به معرفی برخی از نشانه های تصویری پرکاربرد در تصویرسازی کتاب کودک عمونوروز پرداخته و در پی پاسخ به دو سوال زیر است:الف- آیا تخیل در تصویرگری کتاب کودک، می تواند تصویر ذهنی کودکان را نسبت به موضوع متن تحت تاثیر قرار دهد ب- کاربرد نشانه های بومی چگونه بر کیفیت تصویرگری کتاب کودک تاثیرگذار است نتایج پژوهش بیانگر آن است که، علاوه بر شخصیت جذاب، ساده و درعین حال عمیق عمو نوروز، نوع نقاشی آن نیز از جذابیت برخوردار است؛ نگاه و خیال آدم های قصه عمو نوروز ساده است؛ ترنم هوای آن ساده است؛ گردوغبار از تمام عناصر آن گرفته شده؛ بوی خوش گل ها از لابه لای نقاشی های آن به مشام می رسد و وزیدن هوای بهاری بر چهره و موی پیرزن نمایان است. نگاه، لحظاتی بر روی سبزه ها گردش می کند و دل عمونوروز همچو دل پارسایان، آیینه ای صاف و صیقل خورده، پرتو انوار عشق جاویدی را بشارت می دهد.

کتاب عمونوروز، تصویر، تصویرگر، فرشید مثقالی، تخیل، نشانه شناسی