تاثیر مذهب و سنت گرایی در شکل گیری شهرهای آیینی- اسلامی

محیط شهری در طول تاریخ همواره محل بروز ارزشها و مفاهیم شکلدهنده فرهنگ و سنت مردمان هر منطقه بوده است. کالبد شهرهای آیینی نیز با این ویژگی که برآمده از سنت، فرهنگ، مولفه های زیرساختی و آداب و رسوم خاص آن سرزمین است؛ متفاوت از شهرهای دیگر میباشد. در حقیقت آیین و مذاهب به عنوان عاملی هویتساز، حالتی ذاتی و دروندادی به خود گرفته که بالطبع بر کالبد شهر تاثیری عمیق گذاشته است. این تفاوتها خود باعث ایجاد سیمای کالبدی متفاوت که منبعث از جهانبینیهای گوناگون میباشد گردیده است.آیینهایی که انطباق کاملی با طبیعت داشتند و در برابر تمام عناصر موجود در جهان بر طبق اصل زندهانگاری رفتار میکردند و انسانها با طبیعت صرفا از جنبه کارکردگرایی مواجه شدند. نظم موجود در زندگی پیروان این آیینها، بین انسان و طبیعت مشترک بود و آدمیان خود را جزیی از یک کل مشترک با طبیعت و کیهان میدانستند و خردگرایی انسان مدرن و توهم حکمرانی بر کیهان و طبیعت وارد اندیشه آنها نشده بود و فضای شهرها و خانه ها بر این اساس و به پیروی از همین نظم موجود شکل میگرفت؛ دیدگاهی که در دوران مدرن به فراموشی سپرده شد و انسان مدرن از این یکپارچگی دور شد و جایگاهی برتر برای خود در نظر گرفت. در آیینها و مذاهب یکتاپرست اعتقاد بر این بود و هست که وجود و ظهور پروردگار در طبیعت، کیهان و سایر مخلوقات تجلی مییابد و هر گونه خدشه ای به این نظم الهی را سرکشی در برابر پروردگار میدانستند و بر همین اساس شهرهای آیینی با رعایت این اصل و بر اساس احترام به روح کلی حاکم بر طبیعت بنا میگردید که دور شدن بشر از خداباوری در عصر خردورزی، آسیبی جدی به این نظم و هماهنگی وارد کرده است. این تغییرات سبب دور شدن انسانها از زندگی و محیط طبیعی و سوق داده شدن به سوی فضای تصنعی زندگی شهری گردید. در این باره و با نخستین هدف پژوهش حاضر و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، تحقیق درباره سیر تاریخی ادیان و آیینها و جایگاه اسلام در شکل گیری شهرهای آیینی انجام گرفته است.

Keywords:

مذهب , سنت , سنت گرایی , شهرهای آیینی , شهرهای اسلامی