نسخه ایرانی - اسلامی شهرها از دیدگاه حاکمیت کلان

نظام های اجتماعی و سیاسی – صرف نظر از نوع و ماهیت خود، همواره مبتنی بر دستگاه های فلسفی، اخلاقی و هنجاری پیچیده ای هستند، به گونه ای که میتوان مدعی شد، که بدون وجود یک نظام فکری و نظری،اساسا 0نظامهای اجتماعی امکان تحقق عینی ندارند و اگر هم امکان تحقق داشته باشد، تداوم آن غیرممکن مینماید. نظام سیاسی و اجتماعی در یک جامعه اسلامی نیز از این قاعدهی کلی مستثنی نیست و تحقق و تداوم آن در عالم خارج، منوط به پشتوانهی نظری و فلسفی است. معماری و شهرسازی به عنوان تجسم عینی و کالبدی، ریشه در فرهنگ و هویت جامعه دارد؛ بطوریکه شهرهای اسلامی نمود عینی از ایدیولوژی، مبانی و جهان بینی دین اسلام می باشند. در شهرهای قدیم ایران اصول، مفاهیم و الگوهای شهر اسلامی با آموزه های فرهنگ و تمدن کهن ایرانی تلفیق شده و هویت و شخصیت یگانه ای برای خود رقم زده بودند. ظهور مدرنیسم و تکنولوژی های جدید، نفی تمام و کمال و غفلت از اصول و ارزشهای بومی وسنت اسلامی را به همراه داشته است. این امر منجر به ازهم گسیختگی بافت شهرها شده است. از دیگر سو استقرار نظام جمهوری اسلامی در کشور، انتظار بروز تغییرات بنیادینی در بخش های مختلف و از جمله کالبد را ایجاد نمود و تمنای بازیابی هویت بومی و معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی میان مردم و مسیولین به تدریج به وجود آمد. علیرغم این توجه، شیوه های مداخله در بافت ها، مغایر با بازیابی اصول بوده و اقدامات شتابزده آنها در شکل دهی به شهری منسجم ناکام مانده است. به همین جهت بارها رهبر معظم انقلاب بر ساخت شهر اسلامی تاکید کردند و ویژگی ها و مختصات شهر اسلامی را مورد توجه قرار داده اند. با توجه به این مطالب در این پژوهش از طریق روش توصیفی -تحلیلی و مرور مطالب پیشین درباره شهرهای اسلامی با هدف ارایه شمای کلی از خصوصیت های شهر اسلامی به منظور دستیابی به شهرهای پایدار ایرانی پرداخته شده است که با دستیابی به صفات و ویژگی های شهر اسلامی با توجه به جهان بینی اسلامی و تدوین اصول شهرهای ایرانی اسلامی همراه شده است.

Keywords:

مقام معظم رهبری , شهر اسلامی , شهرهای ایرانی- اسلامی , مختصات شهر اسلامی