آزاده صبوری - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد، ایران

دیه ، از قوانین اسلام است و بر اساس تعاریف فقهی، مال یا پولی است که به سبب کشتن انسان یا نقص عضو به کسی که صدمه دیده است یا به بازماندگان او پرداخت می شود. بنابراین در پژوهش حاضر اجرای مجازات دیه از ابعاد مختلفی مانند ماهیت، تفاوت دیه زن و مرد، تلغیظ، مهلت پرداخت دیه در قتل، پرداخت دیه بجای قصاص و افزون بر آن و شرایط پرداخت دیه از بیتالمال بررسی و تبیین گردید نتایج به دست آمده نشان میدهد که درباره ماهیت دیه سه قول وجود دارد ماهیت جزایی، ماهیت جبرانی و ماهیت دوگانه. بر اساس فتوای مشهور فقیهان شیعه و اهل سنت و بهتبع آن بر اساس ماده 555 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 دیه زن نصف دیه مرد است. همچنین در فقه اسلامی، تغلیظ دیه به چهار روش صورت می گیرد: تغلیظ دیه در وصف و سن شتران، تغلیظ دیه به اعتبار زمان پرداخت، تغلیظ دیه به اعتبار پرداخت کننده و تغلیظ دیه که مختص قتل در ماههای حرام و حرم مکه. مورد دیگر اینکه برخی از موارد پرداخت دیه توسط بیتالمال در قانون مجازات اسلامی آمده است که عبارتاند از: مشخص نبودن قاتل در موارد غیر قسامه و در موارد قسامه اگر برایت مدعی علیه ثابت شود، عاقله نداشتن یا ناتوانی عاقله، فرار جانی و نداشتن نزدیکان، اشتباه مامور قانونی یا قاضی، دو اقرار مختلف و رجوع اولی

مجازات دیه، ماهیت دیه، تلغیظ دیه، پرداخت دیه