محمدکاظم دیماسی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه حقوق خصوصی، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

سپرده های مدت دار از انواع سپرده های بانکها می باشد در این نوع سپرده ها که طی قراردادی بین بانک و مشتری منعقد می شود مبلغی به عنوان سود پرداخت می شود. قبل از انقلاب اسلامی ایران با توجه به عدم وجود حاکمیت اسلامی ماهیت این نوع سپرده ها مهم و مطرح نبود ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی با عنایت به موضوع ربا این مهم مورد توجه قرارگرفت تا جایی که در سال 1362 قانون بانکداری بدون ربا به تصویب رسید. در اینکه ماهیت قرارداد سپرده گذاری مدت دار در بانک ها، ودیعه، قرض، مضاربه و یا قرارداد دیگری است، میان علما اختلاف نظر وجود دارد. از نظر قانون عملیات بانکی بدون ربا ماهیت این گونه سپرده ها بر اساس عقد وکالت می باشد و بر اساس دیدگاه دیگری که طرفداران زیادی نیز دارد ماهیت آن عقد قرض است. به نظر می رسد که با توجه به قصد طرفین می توان ماهیتی دوگانه برای آن متصور شد. بی تردید، روشن شدن این موضوع از نظر فقهی، حقوقی و عرفی، نقشی مهم و اساسی در تبیین حکم شرعی آن دارد و میتواند در نقد و بررسی راههای شرعی ارایهشده برای سپرده گذاری و جستجوی راهحلهای جدید، تعیین کننده باشد. بر همین اساس، این مقاله به بررسی و تحلیل فقهی و حقوقی ماهیت و طبیعت سپرده گذاری مدت دار اختصاص یافته است.

ربا، سود، سپرده مدت دار