شرط اسقاط یا تحدید مسیولیت در اسناد تجاری

یکی از مسایلی که نویسندگان حقوق تجارت در بخش اسناد تجاری، در زمینه آن اختلاف نظر دارند، مسیله امری یا تکمیلی بودن قاعده مسیولیت تضامنی امضاکنندگان اسناد تجاری است. علاوه بر این، سوالات دیگری از قبیل اینکه؛ آیا مسیولین یک سندتجاری میتوانند ضمن امضای آن جهت صدور، قبول، انتقال و یا ضمانت، اسقاط و یا تحدید مسیولیت خود را در پرداخت آن، در متن سند، شرط کنند و در صورت وجود چنین شرطی، آیا شرط صحیح است یا باطل و در صورت بطلان آیا این بطلان در مورد سند تجاری هم مطرح است آیا شرط ضمن سند تجاری بر خلاف وصف تنجیزی اسناد تجاری نیست آیا این شرط در مقابل دارنده با حسن نیت قابل استناد است و شروط اسقاط و یا تحدید مسیولیت از سوی صادرکننده سند، قبول کننده برات، ضامن و ظهرنویس سند تجاری در هر یک از اسناد تجاری برات، سفته و چک چه آثاری خواهد داشت مطرح است. در این مقاله به دلیل اینکه اولا صدور و انتقال یک سند تجاری به تعبیری یک عقد و یا یک عمل حقوقی طرفینی است و شروط اسقاط و یا تحدیدمسیولیت در واقع شرط ضمن عقد یا عمل حقوقی استثانیا. تعهدات تجاری در اکثر موارد ناشی از تعهدات مدنی است و شروط در تعهدات مدنی نقش انکارناپذیری در تعهدات ناشی از اسناد تجاری دارند. اعم از اینکه در متن سند تجاری منعکس بشوند یانشوند؛ لذا جهت پاسخ به سوالات مذکور در مواردی که قانون ساکت است، مراجعه به قواعد عمومی حاکم بر قراردادها در حقوق مدنی به عنوان قانون مادر ملاک قرار گرفته است و در برخی از موارد قانون فعلی تجارت با لایحه تجارت و مقررات برخی از کشورها و کنوانسیون های بینالمللی در این خصوص مقایسه شده است.

Keywords:

اسناد تجاری , صدور , ظهرنویسی , حسن نیت , مسیولیت تضامنی , شرط اسقاط مسیولیت , شرط تحدید مسیولیت