منصوره عرب - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک

همواره بخشی از فرهنگ و هویت هر جامعهای در جامه های آن سرزمین نمایان است. شناخت معنای نمادین جامه ها و بررسی جایگاه آنها در ادبیات می تواند راهگشای پژوهشهای انسان شناختی و جامعه شناختی باشد و به بهبود زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم و حفظ هویت فرهنگی کمک کند؛ زیرا ادبیات، زبان بیان فرهنگ و تمدن هر کشوری است و نمادها، چکیده اسطوره ها و بیانگر آداب و آیین اقوام هستند و به دلیل چندلایگی، رمز و رازهای یک فرهنگ را نشان میدهند. چوخا جامه محلی عشایر و مردان لر ایران با آنکه قدمتی صد ساله دارد، اما در طراحی و نمادهای آن از سنت های چندهزار ساله ایرانی الهام گرفته شده است. بافت آن به دست زنان عشایر، نماد رشد،آفرینش و زندگی است. طرح زیگورات گونه اش همراه با خطوط سیاه و سفید، نماد معراج روح و جاده صعود معنوی است؛ نماد دوگانگی های وجود انسان و جنگ میان سپنتا مینو و انگره مینو و پیروزی نور و پاکی بر سیاهی و بدی است و بی آستین بودن آن نماد تقدس و جنبه های روحانی است. در این پژوهش با رویکردی توصیفی و تحلیلی و استفاده از مستندات کتابخانه ای به بررسی جایگاه چوخا در ادبیات فارسی از آغاز تا دوره مشروطه و نمادشناسی آن در دوره معاصر پرداخته شده است.

جامه، نماد، چوخا، ادبیات فارسی