محمد غلامعلی زاده - عضوهیات علمی دانشگاه پیام نور گلستان
فاطمه اصطبار - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی از دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان

تعهدات وکیل و موکل به سه قسم تعهدات قراردادی، قانونی و اخلاقی تقسیم می شود که این تعهدات امکان دارد ازنوع تعهد به وسیله یا تعهد به نتیجه باشد و همچنین برخی از موارد ترکیبی از این دو نوع است مانند تعهدات وکیلدادگستری. و در مورد تعهدات قراردادی و قانونی به نظر می رسد که بین آن ها اختلاف ماهوی وجود ندارد و دامنهی تعهدات قراردادی هم شامل تعهدات قراردادی و هم شامل تعهدات قانونی می باشد. وکیل و موکل در صورتی کهبه تعهدات قراردادی خود عمل نکنند مسیولیت قراردادی بر عهده ی متعهد قرار می گیرد. همچنین اگر آنان بهتعهداتی که در قانون برای آن ها مشخص شده و بر طبق قانون ملزم به انجام آن می باشند عمل نکنند باعث ایجادمسیولیت بر عهده ی شخص متعهد می شود. اما برخی از موارد متعهد به تعهدات اخلاقی خود عمل نمی کند وتعهدات اخلاقی از ضمانت اجرای قراردادی و قانونی برخوردار نیست مگر در مواردی که علاوه بر چهره ی اخلاقیدارای چهره ی قراردادی یا قانونی هم باشد که در این موارد از ضمانت اجرای قراردادی یا قانونی برخوردار است. درمورد ماهیت مسیولیت قراردادی و قانونی به نظر می رسد که بین آن ها اختلاف ماهوی وجود ندارد بلکه از حیثآثار دارای تفاوت هایی هستند و مسیولیت قراردادی دارای دو مبنا است یکی مبنای مستقیم که قانون است ودیگری مبنای غیر مستقیم که اراده ی طرفین می باشد ولی مسیولیت قانونی تنها یک مبنا دارد و آن قانون است. ودر صورت جمع بودن شرایط هر دو مسیولیت به نظر می رسد که متعهد له این حق را دارد که هر کدام از دومسیولیت را که مایل است مبنای طرح دعوی قرار دهد. و در این تحقیق ماهیت و آثار تعهدات وکیل و موکل در فقهو حقوق ایران مورد بررسی قرار گرفته است.

وکیل، موکل، ماهیت وکالت، تعهدات قراردادی، تعهدات قانونی