نقش قدرت سیاسی در تاسیس مرکز علمی فرهنگی جندی شاپور در دوره ساسانی و احیای آن در قرون نخستین اسلامی

جندی شاپور نام شهر و مرکز علمی فرهنگی کهنی است که بنابر گزارش های تاریخی در اوایل دوره ساسانیتاسیس شده است. مرکز علمی فرهنگی جندی شاپور بعدها در کنار مراکز علمی اسکندریه، شام و شمال بینالنهرین، و هندوستان، تبدیل به یکی از چهار مرکز مهم علمی و تمدنی جهان در دوره ساسانیان شد. به همین دلیلتقریبا در همه تحقیقات و مطالعات صورت گرفته در این زمینه، وجهه علمی و تمدنی آن همواره دیگر وجوه آن راتحت الشعاع قرار داده است. از این رو در این پژوهش تلاش می گردد به یکی از وجوه کمتر دیده شده آن یعنیانگیزه و نقش قدرت سیاسی در تاسیس مرکز علمی فرهنگی جندی شاپور پرداخته شود. بنابر یافته های تحقیق، همتاسیس، هم احیا و حتی افول نهایی جندی شاپور، به میزان قابل ملاحظه ای متاثر از انگیزه ها و تصمیمات سیاسیصاحبان قدرت بوده است. به دیگر سخن حاکمان ساسانی بنابر دلایل و انگیزه های سیاسی این شهر و مرکز علمی فرهنگی آن را ایجاد، و خلفای مسلمان هم به دلایل و انگیزه های مشابه یا متفاوت، آن را پس از یک دوره فترت،احیا نمودند. در نهایت نیز مجددا عوامل عمدتا سیاسی بودکه افول نهایی این مرکز علمی را از نیمه قرن سوم هجریبه بعد رقم زد.

Keywords:

جندی شاپور , ساسانیان , دوره اسلامی , قدرت سیاسی