بازتاب اندیشه وحدت وجود ابن عربی در آیینه شعر بیدل دهلوی

شعر بیدل ویژگی های سبک هندی و پیش از آن مکتب وقوع را دارد و البته خیال بندی به صورت اغراقآمیز در شعر او تجلی کرده است. این پژوهش با روش کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و منابع معتبر بهبررسی جوهره شعر بیدل دهلوی پرداخته و اثرپذیری وی را از فلسفه وحدت وجود ابن عربی مورد نقد وارزیابی قرار داده است. شعر بیدل در خدمت فلسفه وحدت وجود ابن عربی و از سوی دیگر در خدمتارزش های والای انسانی قرار گرفته و بیدل در اندیشه و عاطفه شعری خود کرامت انسانی را با عشق بهمظاهر هستی فرایاد م یآورد. و جهان هستی در نظر او، آینه جمال نمای حضرت محبوب است. میرزابیدل از فکر اشاعره استفاده کرده، و در مساله مشاهدات قلبی از افکار غزالی نیز پیروی نموده است.خدای بیدل خدای غیر شخصی و جهان شمول است. و بر این باور است که احساس من، و ما فریب گماناست. به همین سبب حقیقت پوشیده میماند. اگر احساس من و تو از بین رود، کثرت موجودات در نوروحدت الوجود گم می شود. پیام بیدل این است که انسان طلسم نفس خود را شکسته حقیقت غیر ذاتی رادرک می کند. از علایق دنیا رخ برمی گرداند، از مقام خودی خارج شده، در وسعت بیخودی محو می شود.

Keywords:

بیدل دهلوی , محیی الدین ابن عربی , عرفان , وحدت وجود