رویکرد زیست محیطی در مدل سازی رشد شهری با استفاده از تصاویر ماهواره ای، ارزیابی چندمعیاری و سلول های خودکار

رشد سریع شهرنشینی، فشارهای سنگینی بر سرزمین و منابع اطراف آن ها وارد کرده و موجب کاهش پوشش گیاهی، فضاهای باز و مشکلات جدی اجتماعی و زیست محیطی شده است. ازاین رو یک گام اساسی برای مدیریت و برنامه ریزی توسعه شهری و همچنین ارزیابی اثرات تجمعی آن، بررسی و شبیه سازی توسعه فیزیکی شهر است. هدف از این مطالعه، درک عوامل موثر درروند توسعه فیزیکی شهر تهران با توجه به مقوله توسعه فضایی پایدار شهری از بعد اکولوژیکی و حفظ شرایط زیست محیطی آن در دو دهه آتی است. بدین منظور با استفاده از تصاویر ماهواره ای چند زمانه لندست و طبقه بندی شی پایه تغییرات کاربری اراضی در مقطع زمانی 1990 تا 2015، مورد ارزیابی قرار گرفت. در گام بعدی با بهره گیری از مدل تحلیل چند معیاره، با استفاده از الگوی توسعه اکولوژیک محور میزان تاثیر متغیرهای مستقل در رابطه با گسترش شهری شامل هجده متغیر در دوره 1990 تا 2015 محاسبه و نقشه پتانسیل گسترش شهری تولید گردید. در ادامه مساحت تغییرات برای سال مورد انتظار با استفاده از تحلیل زنجیره مارکوف به صورت کمی پیش بینی شد. درنهایت با بهره گیری از مد ل خودکاره های سلولی، شبیه سازی رشد شهری برای سال 2015 با دقت نسبی برآورد مساحت 0.91 و ضریب کاپای 0.87 انجام شد و از همین مدل برای برآورد رشد شهری در سال 2025 استفاده گردید یافته ها نشان می دهد رشد شهری برای سال 2025 با شتابی همانند دوره 2003 تا 2015، غالبا از جهات غربی و شمال شرقی شهر، در صورت ثابت ماندن ماهیت و میزان تاثیرات عوامل موثر در رشد شهری، صورت خواهد گرفت.

Keywords:

مدل سازی رشد شهری , سلول های خودکار , طبقه بندی شی پایه , تهران