عملکردهای رانندگی و بارکاری ذهنی در رانندگان جوان با استفاده از شبیه ساز رانندگی: تاثیر جنسیت

زمینه و هدف : سالانه حدود 16000 نفر بر اثر حوادث ترافیکی در ایران جان خود را از دست می دهند. یکی از عواملی که می تواند بر عملکرد رانندگی افراد تاثیر داشته باشد، جنسیت افراد است. هدف از انجام این مطالعه تعیین اثر جنسیت بر عملکرد های رانندگی و بارکاری ذهنی رانندگان جوان با استفاده از شبیه ساز رانندگی است. مواد و روش ها : این مطالعه بر روی 20 راننده مرد و 20 راننده زن با محدوده سنی 20 تا 29 سال انجام شد. برای بررسی عملکرد رانندگان از شبیه ساز خودرو پراید و متغیر های زمان واکنش وظیفه PDT و انحراف عرضی خودرو در دو حالت رانندگی بدون محاسبات ذهنی و رانندگی در حال انجام محاسبات ذهنی استفاده شد. همچنین از مقیاس های خودگزارشی RSME و IWS جهت برآورد بارکاری ذهنی افراد استفاده گردید. سناریو اصلی مطالعه شامل رانندگی به مسافت 20 کیلومتر در یک بزرگراه بود. نتایج : میانگین انحراف عرضی خودرو برای رانندگان مرد و زن در مرحله بدون محاسبات ذهنی به ترتیب برابر 0/51 و 0/55 متر به دست آمد. همچنین میانگین زمان واکنش نیز در این مرحله برای مردان و زنان به ترتیب برابر 450 و 482 میلی ثانیه محاسبه گردید. بر اساس مقیاس های RSME و IWS نیز زنان متحمل بارکاری ذهنی بیشتری شدند اگرچه در مورد اغلب متغیرهای مطالعه اختلاف مقادیر مربوط به مردان و زنان بر اساس آزمون تی مستقل معنادار نبود ( P-value> 0/05 ). همچنین رانندگی در حالت انجام محاسبات ذهنی موجب افزایش معنادار ( P-value˂0/05 ) مقادیر انحراف عرضی خودرو، زمان واکنش و مقادیر مقیاس های RSME و IWS گردید. نتیجه گیری : با وجود عدم اختلاف آماری معنادار متغیر های مطالعه بین مردان و زنان، در اغلب موارد زنان عملکرد ضعیف تر و بارکاری ذهنی درک شده بالاتری از خود نشان دادند. انجام محاسبات ذهنی نیز باعث افت معنادار در عملکرد های رانندگی افراد و افزایش بارکاری ذهنی ایشان گردید.

Keywords:

عملکردهای رانندگی , اثر جنسیت , بارکاری ذهنی , انحراف عرضی خودرو , زمان واکنش