بررسی وضعیت خودمراقبتی و سطح آگاهی بیماران دیابتی براساس شاخص های الگویابی باور بهداشت

زمینه و هدف : با توجه به شیوع فزاینده بیماری دیابت در دنیا، سنجش وضعیت آگاهی بیماران از جنبه های مختلف کنترل بیماری می تواند به سیستم های بهداشتی در رسیدن به اهداف مراقبت های درمانی کمک کند. مراقبت از خود عامل مهمی در کنترل بیماری دیابت می باشند. هدف مطالعه حاضر بررسی وضعیت آگاهی و وضعیت رفتارهای مراقبت از خود براساس الگویابی باور بهداشتی در بیماران دیابتی بود. مواد و روش ها : این مطالعه توصیفی-مقطعی بر روی 309 بیماران دیابتی نوع 1 و 2 شهر تبریز در سال 1395 انجام شد. افراد براساس معیارهای ورود، بصورت داوطلبانه وارد مطالعه شدند. کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی پروتوکل مطالعه را تایید و برای تمام افراد رضایت نامه کتبی تکمیل شد. پرسشنامه مشخصات فردی و پرسشنامه مربوط به سوالات میزان آگاهی و رفتارهای مراقبت از خود، توسط کارشناسان آموزش دیده از طریق مصاحبه حضوری تکمیل شد. از نرم افزار SPSS (ver.21.0) برای وارد کردن و تحلیل داده ها استفاده شد. پس از بررسی نرمالیته داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، داده های کمی بصورت میانگین و انحراف معیار و داده های کیفی بصورت فراوانی و درصد ارایه شدند. بررسی اختلاف میانگین ها برای متغیرهای کمی با استفاده از آزمون Independent Samples t-Test 1 انجام پذیرفت. مقادیر کمتر از 0/05 معنی دار تعریف شد. نتایج : میانگین امتیاز نحوه اجرای مراقبت از خود بیماران دیابتی در سطح متوسط ارزیابی شد (3/86±17/13). زنان دیابتی در مقایسه با مردان از نظر مراقبت از خود، امتیاز پایین تری داشتند و بین دو جنس اختلاف آماری معنی داری وجود داشت (p=0/028). وضعیت آگاهی افراد در ارتباط با بیماری دیابت، رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی در دیابت در سطح متوسطی بود. در ارتباط با متغیر رژیم غذایی در دیابت، زنان در مقایسه با مردان آگاهی نسبتا ضعیفتری داشتند و بین دو جنس از این نظر، اختلاف آماری معنی داری وجود داشت (p=0/005). نتیجه گیری : آگاهی به عنوان یکی از ارکان اصلی موفقیت در خودمراقبتی بیمار و تبعیت از درمان های رایج است. برگزاری برنامه های آموزش فردی و گروهی برای بیماران دیابتی در کنار آموزش مراقبین بهداشتی می توانند در مدیریت صحیح بیماری دیابت موثر باشد.

Keywords:

دیابت , آگاهی , مراقبت از خود , الگویابی باور یهداشتی