ابراهیم تیموری - کارشناس ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ، معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه
محمد مطلبی - دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ، عضو هییت علمی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی گناباد
رضا اسماعیلی - دکترای تخصصی اقتصاد بهداشت ، عضو هییت علمی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی گناباد
راضیه جعفری زاده - کارشناس ارشد اپیدمیولوژی و عضو هییت علمی دانشگاه علوم پزشکی گناباد

زمینه و هدف: حوادث ترافیکی عامل مهم، مرگ و میر و معلولیت به خصوص در بین نوجوانان است و ساده ترین راه پیشگیری از آن آموزش واشاعه فرهنگ ترافیک در جامعه است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش الکترونیکی بر ارتقای رفتارهای پیشگیرانه از حوادث ترافیکی انجام شد. روش بررسی: مطالعه یک کارآزمایی میدانی شاهددار بود که بر روی 66 دانش آموز دبیرستانی پسر شهر تربت حیدریه، در سال 1396 انجام شد. نمونه های پژوهش بصورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که در سه مرحله، قبل، بلافاصله و دو ماه بعد از آموزش تکمیل گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار 20 SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در قبل از مداخله دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیک، رفتار و سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده تفاوت معنی داری نداشت. اما در گروه مداخله بلافاصله و دو ماه بعد، تفاوت آماری معنی داری بین میانگین نمرات سازه های مدل مشاهده شد (p<0/001). آزمون رگرسیون خطی نشان داد که سازه های تیوری رفتار برنامه ریزی شده توانسته اند در مجموع 82/8 درصد قصد رفتاری را پیش بینی کنند که قویترین سازه پیشگوی کننده، سازه قدرت درک شده (B=0/437) و بعد از سازه انگیزه برای پیروی (B=0/352) بود. همچنین قصد انجام رفتار توانسته است به میزان 70/4 درصد رفتار را پیش بینی کند. نتیجه گیری: براساس یافته های این مطالعه، آموزش از طریق تلگرام در یادگیری رفتارهای پیشگیری کننده از حوادث ترافیکی موثر می باشد و در مقایسه با مطالعات مشابه، تاثیر بیشتری بر سازهای تیوری رفتار برنامه ریزشده، بخصوص قصد انجام رفتار را دارد. آموزش با استفاده از شبکه های اجتماعی تلگرام، با رعایت اصول علمی و فنی، روش مناسبی برای آموزش رفتارهای بهداشتی می باشد.