سید حسین حسینی - دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
حسن مکارم - دانشگاه علوم پزشکی مشهد
علیرضا مکارم - دانشگاه علوم پزشکی مشهد

زمینه و هدف : اگر چه واکسیناسیون بعد از تامین آب آشامیدنی سالم بیشترین تاثیر را در کاهش مرگ و میر کودکان و افزایش رشد جمعیت داشته است اما به طور کلی هیچ واکسنی عاری از عوارض جانبی نیست. مراقبت عوارض نا مطلوب پس از ایمن سازی به مفهوم پایش سلامت ایمن سازی است و به اعتبار برنامه ایمن سازی کمک می کند .با اجرای این برنامه پیامدهای نا مطلوب ایمن سازی ثبت ، گزارش و متعاقب آن به خوبی مدیریت شده و از انجام اقدامات نامناسب در جامعه جلوگیری می شود. مواد و روش ها : این مطالعه به روش توصیفی مقطعی طی سال های 93 تا 95 صورت گرفت و موارد گزارش شده عوارض واکسن در سطح شهرستان که تعداد آنها 168 مورد بود به روش نمونه گیری در دسترس مورد بررسی قرار گرفتند. قابل یادآوری است که تمامی موارد در طی دوره مذکور ثبت پورتال مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت گردید و داده ها پس از گزارش گیری با اکسل ، متغیرهای آن توسط نرم افزار آماری 22 spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج : از کل موارد گزارش شده بیشترین عوارض متعاقب ایمن سازی مربوط به واکنش واکسن ( 79%) و 82 درصد توسط خانه های بهداشت از مناطق روستایی گزارش گردیده است. 64 درصد موارد بدون بستری شدن در بیمارستان و با مصرف دارو عوارض آنها کنترل شده است. بیشترین افرادی که دچار عوارض ایمن سازی شده اند در گروه سنی 1 تا 5 سال بودند (27%). از نظر اقدامات انجام شده پس از عارضه واکسن 92 درصد نیاز به اقدام خاصی نداشت. از بین واکسن های استفاده شده بیشترین عارضه محتمل مربوط به واکسن پنتا والان بود ( 41 %). و در بررسی عوارض بوجود آمده بیشترین موارد گزارش شده تب بالا بود (23%). نتیجه گیری : با توجه به اینکه بیشترین موارد بروز عوارض ناخواسته متعاقب ایمن سازی مربوط به واکنش واکسن ( 79%) می باشد لذا نظارت بر رعایت زنجیره سرمای واکسن از تولید تا مصرف در کلیه سطوح، آموزش پرسنل در خصوص گزارش دهی به موقع و افزایش آگاهی والدین در خصوص عوارض ایمن سازی توصیه می شود.

اپیدمیولوژی توصیفی، عوارض واکسن، خلیل آباد