زینب شکوهی - استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
الهام جمالی مقدم - دکتری اقتصاد کشاورزی از دانشگاه تهران

وجود محدودیت در منابع تولیدی به ویژه در کشاورزی، نوسانات اقتصادی ناشی از اتکا به درآمدهای نفتی واثرپذیری آن از تغییرات سیاسی، موجب طرح تفکری نوین در مدیریت اقتصاد کشور به نام اقتصاد مقاومتیشد. مهمترین مولفه برای تاب آوری اقتصاد در بخش های گوناگون درمقابل شوک های متفاوت، بهبود بهره-وری است و از آنجایی که کشاورزی یکی از بخش های اساسی در تولید و اشتغال در سطح کشور است، توجهبه این مهم می تواند متضمن امنیت غذایی و رشد اقتصادی باشد. استان فارس یکی از مناطق پیشرو درتولیدات کشاورزی به ویژه محصولات زراعی است که سهم بالای آن در تولید و اشتغال زیر بخش کشاورزینشان از توجه مسیولین و وجود بسترهای مناسب تولید کشاورزی در این استان است. با این حال لازمه هرگونه برنامه ریزی مناسب و اثرگذار به منظور افزایش توان رقابتی در بازارهای داخلی و خارجی نیازمند بهبودبهره وری و شناسایی الزامات آن است. بنابراین هدف از این مطالعه ارزیابی و مقایسه بهره وری 13 محصولعمده زراعی در استان فارس میباشد. در این راستا از روش تحلیل پوششی داده ها و اطلاعات سری زمانیدر بازه 1372 - 1392 بهره گرفته شد. نتایج نشان میدهد که چهار محصول گندم، جو، عدس و نخود در طیدوره مورد مطالعه دارای رشد بهره وری منفی بوده اند و محصول گوجه فرنگی و خیار به ترتیب بیشترینمتوسط رشد بهره وری را در همین دوره زمانی داشته اند. علاوه بر این نتایج نشان می دهد که به جز سهمحصول سیب زمینی، لوبیا و گندم در سایر محصولات تغییرات تکنولوژی از تغییرات کارایی فنی بیشتر بودهاست. بنابراین لازم است که مسیولین و سیاست گذاران به اقدامات مناسب جهت اشاعه روشهای صحیحمدیریت مصرف نهاده ها و تلاش برای برداشت حداکثری محصول در سطح مشخصی از نهاده ها بپردازند.

بهرهوری، شاخص مالم کوییست، محصولات زارعی، فارس