مطالعه موردی نقوش سوزن دوزی های شمال خراسان

هنرهای دستی و سنتی از دیرباز در جامعه بشری رواج داشته و به شاخه های مختلفی تقسیم شده است. یکی از این هنرها، سوزن دوزی است که در مناطق مختلف جهان و ایران با توجه به جغرافیا، فرهنگ، آداب و رسوم، باورها و اعتقادات، طبیعت، سبک زندگی و... رواج دارد. سوزن دوزی ها علیرغم این که کارکردها و معانی مشترکی دارند، گاه در برخی مناطق با توجه به سبک زندگی، افتراقاتی نیز دارند. یافته ها بیانگر آن است که در سوزن دوزی ها از نقوش مختلفی چون، انسان، حیوان، گیاه، شعر و اسماء مقدس، نمادها و نشانه های تاریخی استفاده شده است و اغلب آن ها جنبه تزیینی دارند و یا در مراسم ها از آن استفاده میشده است. هم چنین این نقوش، بازتاب دغدغه های ذهنی و محیط زندگی، مکان و زمان خاصی نیز هستند و اغلب به صورت بداهه، برگرفته از تخیل خلق شده اند و از تازگی و اصالت برخوردار هستند. ایجازگونگی این آثار قابل توجه است. مستندات تصویری این مقاله، به صورت میدانی توسط نگارندگان، در شهرها و روستاهای مختلف شمال خراسان عکاسی شده و بخش نوشتاری آن به روش کتابخانه ای و نیز مراجعه به مخازن پایان نامه های دانشکده های هنر، سایت های اینترنتی فراهم شده است. ضمن تقسیم بندی نقوش و کارکرد اثر، به مبانی تیوریک کاربرد نمادها و موضوعات مرتبط به آن ها نیز به صورت گذرا اشاره شده است. از نظر تجزیه و تحلیل اطلاعات، این پژوهش کمی و کیفی محسوب می شود.

Keywords:

سوزن دوزی ها , نقوش , انسان شناسی هنر