رضوانه قاطع

بحث درباره عقل و جایگاه آن بحثی است که مورد توجه تعداد زیادی از فلاسفه مسلمان و مسیحی بوده است. در این میان یکی از چالش برانگیزترین مسایل بحث از جایگاه عقل فعال در نظام هستی شناسانه و در نظام معرفت شناسانه بوده است.این بحث از زمان ارسطو تا کنون مورد توجه بوده است ولکن تفاسیرمتعددی از عقل فعال ارایه شده است و این امر به سبب ابهام واجمال در کلام ارسطو می باشد. از پیروان مهم ارسطو در بین فلاسفه مسلمان ابن سینا است که او هم بر طبق سنت سایر فلاسفه ،عقل فعال را امری خارج از نفس انسانی و امری برای حصول معرفت بشری میداند. اما افرادی مانند توماس آکوییناس نظری مخالف فلاسفه مسلمان دارند زیرا که بر طبق سنت مسیحی چنین نگاهی از عقل فعال ( امری بیرون از نفس بشری(غیر قابل قبول است)هرچند که برخی از افراد مانند آگوستین دیدگاهی متفاوت ارایه داده اند.) لذا با استدلال هایی که ارایه داده است به رد نظریه افرادی مانند ابن سینا و ابن رشد می پردازد و نظر آنها را دیدگاهی به دور از سنت ارسطویی می داند.

عقل فعال، ابن سینا، توماس آکوییناس، ارسطو