سیامک جعفر زاده - عضو هییت علمی دانشگاه ارومیه، ایران
صفدر محمدی - عضو هییت علمی دانشگاه ارومیه، ایران
رعنا خضرلو - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه ارومیه، ایران

هدف از این تحقیق بررسی عسر و حرج و نقش آن در رابطه ی بین موجر و مستاجر می باشد. یافته های تحقیق نشان دهنده این امر است که عسر وحرج از عناوین ثانویه ای است که در تمام ابواب و فروعات فقهی براحکام و قوانین شرعی موثر است، درنتیجه قاعده نفی عسروحرج از قواعد بسیار مهمی است که در تعدیل و تکمیل قوانین شرعی نقشی اساسی دارد. بنابراین در معنای این قاعده بای د گفت هرگاه از اجرای احکام اولیه مشقتی غیر قابل تحمل پدید آید، آن تکلیف برداشته می شود. و قبل از بیان مستندات این قاعده متذکر می شویم که منظور از عسرو حرج در اینجا عسرو حرجی نیست که موجب غیر ممکن گردیدن تکلیف شود یا موجب نقصان در مال یا جان یا آبرو گردد ( قاعده لاضرر) و یا موجب اخلال در نظم و امنیت گردد پس سختی و مشقتی مورد نظر است که این نتایج را در پی نداشته باشد. قاعده نفی عسر و حرج در عقود و معاملات و از جمله روابط موجر و مستاجر نیز کاربرد فراوان دارد و در بسیاری موارد، موجب عدم لزوم عقد و معامله می شود. گاه قاعده نفی عسر و حرج موجب می گردد تا برخی امور که در حال عادی رعایت آنها شرط صحت معامله محسوب مسکن موجب عسر و حرج مستاجر بداند و معارض با عسر و حرج موجر نباشد، می تواند مهلتی برای مستاجر قرار بدهد وان به ماده 9 قانون روابط موجر و مستاجر 1362 اشاره کرد که چنین می گوید در مواردی که دادگاه حکم تخلیه ملک مورد اجاره را به لحاظ کمبود مسکن موجب عسر و حرج مستاجر بداند و معارض با عسر و حرج موجر نباشد، می تواند مهلتی برای مستاجر قرار بدهد .

عسر، حرج، موجر، مستاجر