محمدعلی آتش سودا - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا، فارس، ایران
رضا نکویی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی گرایش غنایی، دانشگاه شیراز، فارس، ایران

این مقاله به روایت شناسی داستان کوتاه مرثیه برای ژاله و قاتلش نوشته ابوتراب خسروی براساس الگوهای کنشی و شوشی گرمس اختصاص دارد. هدف اصلی مقاله یافتن سازه های داستانی مورد نظر گرمس برای بیان چگونگی تکامل تدریجی پیرفتها و شکل گیری داستان، مقایسه دو الگوی کنشی و شوشی و بررسی چگونگی عبور از نظام کنشی به نظام شوشی در این داستان است. الگوی کنشی این داستان حول کنش های ستوان کاووس شکل می گیرد که در آن، با نظمی خاص در زنجیره های پیمانی، اجرایی و انفصالی، برای کسب منفعت در حرکتی تجویزی و از پیش برنامه ریزی شده می کوشد بر ابژه ارزشی تاثیر بگذارد و کنشیارها و ضدکنشگرها نیز به نوبه خود، شرایط تسهیل یا دشوارسازی کنش قهرمان را فراهم می کنند. در الگوی شوشی داستان، در می یابیم که چگونه کنشگران و ابژه ارزشی در چرخه گفتمانی به ابژه ارزشی و شوشگر تبدیل می شوند و شوشگر بدون اینکه از پیش برنامه ای داشته باشد، در برخورد با ابژه ارزشی و پس از طی فرآیندهای حسی ادراکی و ابعاد دیگر گفتمان، دچار وضعیتی جدید می شود که آن را می توان حرکت به سوی وصال معشوق نامید. به این ترتیب، این نتیجه به دست می آید که در این استحاله گفتمانی، رابطه بین کنشگران با یک دگرگونی تدریجی در پیرفت های پنج گانه بازتعریف می شود و گفتمان تثبیت شده کنشی به گفتمان تردید و تغییر شوشی می رسد

روایت شناسی، مرثیه برای ژاله و قاتلش ، الگوی کنشی، الگوی شوشی، گرمس