بررسی لقب گذاری دانش آموزان مشگین شهر از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی

در پژوهش حاضر، القاب دانش آموزان دختر و پسر دبیرستانهای شهرستان مشگین شهر با اتخاذ رویکرد زبان شناسی اجتماعی بررسی و تحلیل شده است. القاب آن دسته از نام های غیررسمی و ثانویه اند که افزون بر نام اصلی و قانونی فرد به وی داده می شود. در این پژوهش، با استفاده از پرسشنامه، القاب شصت دختر و شصت پسر دبیرستانی گردآوری شد که از این تعداد، درحدود367 لقب استخراج گردید. از این میان (52درصد)، 181 لقب برای پسران و 199 لقب (68درصد) ویژه دختران بود. در مرحله بعد، با استفاده از ابزارهای آمار توصیفی، داده ها بررسی شدند و القاب از نظر زبان به کار رفته در تولیدشان، به چهار دسته زبان های ترکی، فارسی، عربی و سایر تقسیم شدند که، در این مولفه، گروه پسران (درصد 46 , 69 ) از زبان ترکی برای لقب دهی به طور گسترده استفاده کرده بودند و گروه دختران ( 52 , 60 درصد) زبان فارسی را به طرز چشمگیری به کار گرفته بودند. از منظر هویت مورد اشاره القاب، آنها به انواع هویت محلی، ملی و فراملی دسته بندی شدند که، در این مولفه نیز، بیشترین القاب (2٫56 6 درصد) گروه پسران مربوط به هویت محلی و بیشترین القاب ( 46 , 38 درصد) گروه دختران مربوط به هویت ملی بود. همچنین، دلایل لقب گذاری به زیردسته های تحقیر، تحبیب، طنز و بی دلیل دسته بندی شدند که در هر دو گروه دختر و پسر، دلیل تحقیر بیشترین کاربرد (70٫19درصد گروه پسران و 3٫91 درصد گروه دختران را داشت. در نهایت، گفتمان ورای القاب به گفتمان های روزمره، رسانه ای، تابو و مذهبی دسته بندی شدند که نتایج نشان داد شمار بسیار القاب دانش آموزان پسر و دختر به ترتیب به گفتمان های روزمره و رسانه ای مربوط می شود؛ حال آنکه در دو گفتمان دیگر، در گروه پسران، گفتمان تابو و سپس مذهبی پیشتاز بود و در گروه دختران عکس این ترتیب دیده شد. در تمام مولفه های مذکور، متغیر جنسیت و مقادیر آن مولفه ارتباط معناداری با یکدیگر داشتند.

Keywords:

زبان شناسی اجتماعی , لقب , جنسیت , هویت , گفتمان