تحلیل کیفیت ترجمه ادبی با رویکرد نقش گرای ارزیابی ترجمه: مطالعه موردی ترجمه های فارسی رمان فرنی و زویی اثر جی. دی. سلینجر

ارزیابی کیفیت ترجمه متون ادبی بر پایه نقش زبانی یکی از موضوعات مورد توجه در مطالعات ترجمه است. یکی از مطرح ترین الگوهای ارایه شده در این زمینه الگوی ارزیابی کیفیت ترجمه هاوس (1997) است که بر نظریه نظام مند نقش گرای هلیدی استوار است. به باور هاوس، دو نوع ترجمه وجود دارد: آشکار و پنهان. حاصل ترجمه آشکار، برخلاف ترجمه پنهان، که رنگ و بوی بومی به خود گرفته است، متنی با عناصر بیگانه و ناآشنای فرهنگی است که ردپای مترجم در آن کاملا مشاهده می شود. هاوس ترجمه آشکار را برای متون فرهنگ محور و به ویژه متون ادبی پیشنهاد میکند. نگارندگان پژوهش حاضر می کوشند تا با بررسی نقش متون مبدا و مقصد، و همچنین بررسی تنوع و تکرار خطاهای آشکار، چگونگی بازتولید نقش متن ادبی و نیز آشکار بودن و پنهان بودن ترجمه ادبی را، با توجه به عناصر موثر، واکاوی کنند. به این منظور، بر مبنای روشی تحلیلی- توصیفی، کیفیت دو ترجمه فارسی موجود از رمان فرنی و زویی، اثر جروم دیوید سلینجر (1961)، را ارزیابی می کنند. در فرایند بررسی، بخش هایی از پیکره با ترجمه های میلاد زکریا و امید نیک فرجام مقابله و بررسی می شود. یافته های پژوهش در قالب خطاهای آشکار و پنهان ارایه و تحلیل می شود. نتیجه بررسی های این پژوهش نشان می دهد که رویکرد عمده هر دو مترجم نزدیک کردن متن مبدا به خواستگاه و چارچوب ذهنی مخاطب ترجمه است، هرچند ترجمه زکریا نسبت به ترجمه نیک فرجام ترجمه آشکارتری است و توجه بیشتری بر بازتولید نقش اندیشگانی متن مبدا داشته است

Keywords:

ارزیابی کیفیت ترجمه , نقش گرایی , جولیان هاوس , فرنی و زویی