احمد جوانشیری - استادیار روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

وقوع جنگ های داخلی که با بحران های انسانی؛ یکی از مهم ترین چالش های امنیتی دوره جدید بین المللی است.تلفات و خسارات گسترده این جنگ ها و پیامدهای مهلک انسانی آن همراه با گسترش و توسعه جنبش بین المللیحقوق بشر با احیای آموزه مداخله بشردوستانه همراه شد. این شکل از مداخله در موارد متعددی به کار گرفته شده ودر طی سا لهای اخیر و پس از خیزش های مردمی در جهان عرب در لیبی نیز مجددا به کار گرفته شد. در این مقالهدر پی پاسخ به این هستیم که، چه نسبتی میان آموزه مداخله بشردوستانه و رویه عملی دولت ها در انجام آن وجوددارد مداخلات دولت ها و سازمان های بی نالمللی تا چه میزان قابل انطباق با مدعیات مداخله بشردوستانه بوده است یافته ها نشان می دهند که، برغم تغییر در شرایط و بستر معنایی نظام بین الملل و تاثیر آن بر افزایش امکان پذیریاین شکل از مداخله، در عمل ملاحظات دیگری باعث شده تا فاصل های میان آموزه نظری مداخله بشردوستانه و رویهعملی دولت ها در تحقق آن وجود داشته باشد. با بررسی چهار مداخله بشردوستانه در سومالی (1992)، رواندا (1994)،عراق (2003) و لیبی (2011) اهداف و انگیزه های مداخله گران، پیامدهای مداخله، تاثیر منافع ملی بر مداخله و فرایندتصمیم گیری در مورد مداخله فرضیه مقاله مورد بررسی و تایید قرار می گیرد.

حقوق بشر، مداخله بشردوستانه، سومالی، رواندا، عراق، لیبی