آرش ادیب - استادیار گروه عمران - دانشکده مهندسی ، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد واقفی - استادیار گروه عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه خلیج فارس بوشهر

جریان در رودخانه های جزر و مدی پدیده بسیار پیچیده ای می باشد که در این رودخانه ها جریان در چندین جهت رخ می دهد. در قسمت پایین یک گوه شوری وجود دارد که از دریا وارد رودخانه می شود و در هنگام مد در این گوه جرین به سمت بالادست است در حالیکه در هنگام جزر جریان به سمت پایین دست میباشد از طرفی در بالای این قسمت جریان رودخانه ایی غالب است که به سمت دریا جریان دارد این موضوع مانع از تعیین یک سرعت کلی برای جریان می شود و در نتیجه با وسایل موجود نمی توان دبی جریان را اندازه گیری نمود. تنها پارامتری که دراین رودخانه ها قابل اندازه گیری است تراز سطح آب می باشد به این دلیل تعیین منحنی اشل - دبی در آنها بسیار مشکل است در این تحقیق برای این امر راه حلی ارائه گردیده است برای این منظور در مقاطع جزر و مدی رودخانه کارون تراز آب بصورت تابعی از اشل در ایستگاه پایین دست ( سه شاخه خرمشهر) و دبی در ایستگاه بالا دست (اهواز) نشان داده شده است و منحنی های اشل - دبی براین اساس رسم می گردند در ادامه این منحنی ها تبدیل به یک سری روابط برای هر مقطع جزر و مدی از رودخانه می گردند برای هر مقطع چندین رابطه استخراج می گرددکه هریک از آنها در یک محدوده دبی در بالا دست و اشل در پایین دست کاربرد دارد. برای استخراج این روابط و منحنی ها از نرم افزار HEC-RAS استفاده شده است و به وسیله اطلاعات مربوط به تراز سطح آب در ایستگاه دارخوین مدل کالیبره گردیده است این روابط و منحنی ها ابزار بسیار مفیدی برای تعیین تراز سطح آب در رودخانه کارون بوده و به وسیله آنها می توان به طراحی دیواره های اطراف رودخانه و تعیین حریم بستر رودخانه پرداخت .

رودخانه کارون، منحنی های اشل-دبی، روابط اشل-دبی، دارخوین