بیژن پیرنیا - دانشجوی دکترای تخصصی روانشناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران
مریم رضایی - کارشناس ارشد مشاوره، دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران، ایران
ستاره منصور - کارشناس ارشد روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
علی اکبر سلیمانی - استادیار گروه روان شناسی دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران

مقدمه: مصرف مزمن مواد تاثیری شگرف بر ساختار شناخت و شخصیت ایفا می نماید. تغییراتی که به مرور زمان امکان پرهیز از مصرف را دشوار می سازد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط اضطراب و شاخص ولع مصرف انجام شد. روش بررسی: بدین منظور در طرحی همبستگی در قالب طرح های توصیفی، از جامعه مردان مراجعه کننده به سه کلینیک درمان متادون در شهر تهران در خلال ماه های اردیبهشت تا آذر 1393، هشتاد آزمودنی که بالاترین و پایین ترین نمرات را با توجه به نقطه برش مفروض در آزمون اضطراب بک کسب نمودند انتخاب و جهت مقایسه در قالب دو گروه تخصیص یافتند. جهت احراز اطمینان از فرایند پرهیز از مصرف از شرکت کنندگان دو بار هفته به صورت تصادفی تست ادرار به عمل آمد و نمونه ها به کمک نوار تست سریع مرفین ادراری براساس ایمونو کرماتوگرافی با آستانه 300 نانو گرام در میلی لیتر تحلیل شدند. پرسشنامه های اضطراب بک و ولع مصرف توسط آنان تکمیل شد. داده های جمع آوری شده به کمک آزمون های تی مستقل، کای اسکویر و همبستگی پیرسون تحلیل شدند. همچنین داده های کیفی حاصل از ارزیابی دموگرافیک کدگذاری و به کمک ابزار تحلیل داده های کیفی Atlas.ti-5.2 مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که گروه مضطراب میزان بالای از نشانگان ولع مصف را نسبت به گروه مقابل به خود اختصاص داده اند. میانگین و انحراف استاندارد ( با فاصله اطمینان 0/95) متغیرولع مصرف در گروه مضطرب (3/27±) 12/93 و در گروه غیر مضطرب (2/24±) می باشد (p<0/01). همچنین بین شاخص اضطراب و ولع مصرف ارتباط مثبت معناداری مشاهده شد (p=0/01، r=0/41). نتیجه گیری: اضطراب می تواند در قالب فاکتور میانجی در فرایند عود مصرف عمل نماید، از این رو شایسته توجه بالینی می باشد. یافته های این پژوهش ضمن داشتن جنبه های کاربردی، می تواند در طرح ریزی فرایندهای درمانی مکمل سودمند باشد.

اضطراب، ولع مصرف، درمان نگهدارنده متادون